اکبر گندمکار - عضو هیات علمی تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، دزفول
سعید سلیم پور - محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، دزفول

کلیه راههایی که سبب حفظ و افزایش هوموس خاک میگردد، از اولویت خاصی برخوردارمی باشند. در مرکبات دزفول مقدار 0/6 تا 1 کیلوگرم ازت خالص در بهار و 0/5 کیلوگرم ازت در مرداد ماه برای هر درخت 10 سال به بالا توصیف شده است (1). بهترین پ-هاش خاک جهت مرکبات 7- 5/5 می باشد. در آریزونا 800 تا 900 گرم ازت در سال را برای هر درخت مسن پیشنهاد کرده اند. در اسپانیا برای ارقام زودرس پرتقال (ناول، کلمانتین و…) 400 کیلوگرم در هکتار ازت و 350 کیلوگرم در هکتار K2O توصیه گردیده است . گزارش شده که در درختان مرکبات از سن سه سالگی به بعد روش مناسب کاربرد کود دامی بصورت گودال هایی بعمق 30 تا 40 سانتیمتر به فاصله یک متر از یکدیگر در انتهای سایه انداز درخت هر دو سال یک مرتبه می باشد (1و3).کاربرد کودهای شیمیایی همراه با هومات بیشترین اثر را در افزایش غلظت عناصر غذایی و درصد کلروفیل برگ مرکبات داشت. مواد هوموس با بهبود ساختمان، ظرفیت نگهداری آب خاک، فعالیت های بیولوژیکی ، تشکیل کمپلکس با عناصر غذایی و منبعی از ازت، فسفر، پتاسیم، گوگرد … همچنین کاهش تثبیت فسفر سبب افزایش حاصلخیزی خاک می گردند. گزارش دشه که کاربرد پتاسیم سبب کاهش صدمات قسمت بیرونی پوست (Rind pitting)، کاهش چروکیدگی میوه و نیز جلوگیری از نکروز شدن میوه پرتقال شموتی گردید (4). میزان نیاز مرکبات به فسفر بسیار کمتر از ازت و پتاسیم می باشد. اصولا مرکبات از درختانی است که در جذب فسفر بسیار قوی بوده که بعلت همزیستی قارچ میکوریزا (Mycorrihizae) با ریشه آنها می باشد. قارچ های میکوریزا باعث افزایش مقدار قابل جذب روی، مس و بخصوص فسفر می گردند (3). اهداف تحقیق تعیین پتانسیل و اثرات کمپوست با گاس نیشکر و کمپوست کود حیوانی بعنوان مواد آلی همراه با کاربردهای کودهای شیمیایی بر جذب عناصر ریزمغذی و کیفیت و عملکرد میوه درختان مرکبات بود.