علی مرشدی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری،
مجید فرزان - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری، شهرکر

اراضی برنج خیز جنوب کشور و از جمله استان چهارمحال وبختیاری (منطقه شالیکاری لردگان) از مناطق مستعد برنج کاری بوده و نقش مهمی در اقتصاد منطقه و کشور دارا میباشند. نظر به شرایط خاص اراضی شالیکاری، نسبت به سایر اراضی از حیث خصوصیات متفاوت عناصر شیمیایی و مواد غذائی خاک در قبل و پس از غرقاب شدن، اطلاعات اندکی به منظور توصیه کودی بر اساس آزمون خاک، وجود دارد، لذا ضروری است غلظت بحرانی عناصر در هر منطقه و به طور اختصاصی تعیین گردد. در ایران، خصوصا در موسسه تحقیقات برنج کشور، مطالعاتی در رابطه با تاثیر فسفر بر عملکرد برنج صورت گرفته و مشاهده شده است که فسفر، محصول دانه برنج را بطور معنی داری افزایش می دهد. شهدی و فرقانی (1) در یک مطالعه گلخانه ای ضمن معرفی عصاره گیر اولسن به عنوان عصاره گیر مناسب در خاک های اسیدی شالیزارها گیلان مقدار تقریبی حد بحرانی را 16-12 میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاک به ترتیب برای ارقام محلی و اصلاح شده تعیین نمودند. در استان مازندران نیز اعداد 15 و 20 میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاک بعنوان حد بحرانی فسفر برای ارقام برنج محلی و اصلاح شده در شالیزار ارائه گردیده است (2). موسسه تحقیقات خاک و آب نیز حد بحرانی گیاه برنج را نظیر گیاه گندم 12-10 میلی گرم فسفو درکیلو گرم خاک برآورد و توصیه کودی آن را نیز مشابه توصیه کودی گندم پیشنهاد نموده است.