محمود قول لرعطا - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهرکرد
فایز رئیسی - استادیار دانشگاه شهرکرد
حبیب الله نادیان - استادیار مجتمع عالی کشاورزی ملاثانی دانشگاه شهید چمران اهواز

در کشاورزی پایدار همزیستی میکوریزی یکی از همزیستی های مفید گیاهان با میکروارگانیسم های خاک بـه شـمار مـی آیـد . قـارچ هـای میکوریز از جمله گروه های متنوع قارچی هستند کـه تقریبـاً در تمـامی انواع خاکها، بویژه در محیط های شور، به رشد و نمو می پردازند (2) قارچهای میکوریز آربوسکولار (AM ) بخش مهمـی از سیسـتم ریشـة اکثر گیاهان بوده و تشکیل دهنـدة گـروه مهمـی از ارگانیسـم هـا در جامعة میکروبی خاک هستند (13). فوائد همزیستی میکوریزها متعدد و مختلف است که مهـم تـرین آنهـا شامل افزایش جذب آب، کمک به کاهش تنش هـای محیطـی مثـل شوری 5) و (6 و غلظت زیاد فلزات سنگین ( لیوال و همکاران (1997 و بالاخره افزایش مقاومـت گیـاه بـه عوامـل بیمـاریزای ریشـه( 5 و 9) هستند . علاوه بر این، قارچ هـای AM مـی تواننـد نقـش کلیـدی در چرخه عناصر غذائی، بویژه فسفر و انتقال آن از خـاک بـه گیـاه بـازی کنند( 10 و 12 )مطالعات گذشته نشان می دهند که رشد هیـف هـا و بنا بر این جذب فسفر به وسیله بعضی از عوامل زنده و غیر زنده شامل باکتریهای خاک، کودهای شیمیائی و برخی عوامل دیگر مانند شـوری تحت تأثیر قرار می گیرد (13) فسفر اولیـه خـاک مـی توانـد توسـعة همزیستی میکوریزی را تحت تاثیر قرار دهد به گونـه ای کـه سـطوح بالای فسفر مانع برقراری همزیستی میکوریزی و یا باعث پائین آمدن درصد اشغال ریشه توسط قارچهای میکوریز می گردد (12) بر اسـاس بررسی های انجام شده مصرف کودهای فسفره، بخصوص در مقـادیر بالا موجب کاهش فعالیت قارچهای میکوریز و درصد اشغال ریشه های گیاه می گردد ( 11 و 14 )عقیده بر این است که بالا بـودن فسـفر در خاک، رشد طولی هیف های خارجی قارچ میکوریز را کاهش می دهـد (.8) در خاکهای شور، همزیستی میکوریزائی اثرات منفی املاح محلول خاک بر روی رشد گیاه را تـا انـدازه ای کـاهش مـی دهـد (15) بـا بررسی و شناسائی عـواملی کـه موجـب کـاهش یـا افـزایش فعالیـت قارچ های میکوریز در خاک ها می شوند، می توان میزان بهـره منـدی گیاهان را از این همزیستی مفید افزایش داد بطوریکه در راستای نیـل به کشاورزی پایدار و بسیار مهم و ضروری می باشد . در ایـن تحقیـق اثر مصرف فسفر ب ر درصد کلونیزاسیون فارچ های میکوریز وزیکولار - آربوسکولار در سطوح مختلـف شـوری در یـک کشـت گلـدانی مـورد بررسی قرار گرفت