علیرضا توسلی - دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز و محقق بخش تحقیقات خاک و آب آذربایجان شرقی
ناصر علی اصغرزاده - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
احمد بای بوردی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی

همزیستی بین قارچ های میکوریز و ریشه گیاهان را همزیستی میکوریزی گویند و این همزیستی از رایج ترین ارتباط های همزیستی در سلسله گیاهی است، بطوری که اکثر گیاهان ( حدود 95 درصد گونه های گیاهان آوندی ) حداقل یکی از تیپ های میکوریزی را دارا هستند ).16) قارچ های میکوریز نقش کلیدی در چرخه عناصر غذایی در اکوسیستم و همچنین مقاومت گیاهان در برابر تنش های محیطی دارند(7) قارچ های میکوریز در افزایش فتوسنتز گیاهان نقش بسزائی داشته و عمدتاً با ریشه های باریک و تغذیه کننده ارتباط برقرار می کنند . استفاده از قارچ های میکوریز برای محصولاتی که مرحله نشاء کاری دارند، عملی تر می باشد (17) تحقیقاتی که توسط خلیل والخیدر (1993) صورت گرفته نشان داده است که رشد نشاء های گوجه فرنگی میکوریزی شده با Glomus mosseae در خاک با فسفر پائین، بهتر ار نشاء های بدون میکوریز بوده است . همچنین گوجه فرنگی های میکوریزی وزن خشک بالاتری داشته و درصد بقاء نشاء های میکوریزی بیشتر از غیر میکوریز بود ( Mahaveer (. 8 و همکاران (2000 نشان دادند که تلقیح پیاز با قارچ های میکوریزی موجب افزایش معنی داری در قطر غده پیاز، وزن تازه و خشک اندام هوایی، مقدار فسفر اندام هوایی و عملکرد غده ها نسبت به گیاهان تلقیح نشده گردید ).9) گانور و همکاران (2000) نشان دادند که سبزی های ( گشنیز، شنبلیله و هویج ) تلقیح شده با قارچ های میکوریز آربوسکولار در یک خاک لوم شنی با کمبود مواد غذایی تحت شرایط مزرعه دارای وزن خشک ریشه و اندام هوایی بیشتری بودند، همچنین در گیاهان تلقیح شده کل جذب ازت و فسفر نیز نسبت به گیاهان تلقیح نشده بیشتر بود ).