علی اصغر جعفرزاده - دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
داود فرج زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
محمدرضا نیشابوری - دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

بافت خاک یا درصد نسبی ذرات شن، سیلت و رس با توجه به اینکه منعکس کننده تعدادی از خصوصیات یا رفتارهای خاک نظیر نفوذپذیری، ظرفیت نگهداری رطوبت، CEC ، مـواد آلی و رفتار خاک در مقابل شخم و دیگر عملیات خاک ورزی مـی باشد، دارای اهمیت زیادی است [.9] روش های مختلفی برای تعیین درصد ذرات خاک و کلاس بـافت پیشنهـاد شـده است [10 و 12] عـلاوه بـر روش ته نشینی در استوانه ویگنر که بر اساس تعیین چگالی تعلیق Suspension خاک می باشد، برای مشخص نمودن درصد ذرات خاک و کلاس بافت، روش های فوتوالکتریکی، پی پت و هیدرومتر مورد استفاده قرار می گیرند که از بین آنها دو روش پی پت و هیدرومتر مورد قبول بوده و متداول شده اند [.4] روش هیدرومتر در سال 1927 توسط بایکاس [7] در تجزیه مکانیکی خاک مورد استفاده قرار گرفت . اساس این روش بر پایه کاهش تدریجی چگالی تعلیق خاک در طول زمان، قرار دارد که بر اثر ته نشینی ذرات از محاذات حباب هیدرومتر حاصل می شود . والتر و همکاران به نقل از [13] نشان دادند که نتایج حاصله از هیدرومتر و پی پت با همدیگر همخوانی خوبی دارند . گی و بویدر [11] نشان دادند که خطایی معادل 1g/1 = در قرائت هیدرومتر باعث ایجاد خطایی در حدود %2 ± در برآورد درصد رس می شود . جعفرزاده و همکاران [3] نیز اثر حذف آهک را بر روی اجزاء بافت خاک مورد بررسی قرار دادند . با توجه به این که روش قرائت کامل هیدرومتر مستلزم صرف وقت و امکانات می باشد، از طرفی به علت دقت بالای این روش در تعیین بافت خاک، روش های قرائت هیدرومتر با تعداد قرائت های متفاوت و کمتر، به منظور صرفه جویی در وقت و هزینه توسط دانشمندان پیشنهاد شده است که از جمله آنها، روش چهار قرائت، دو قرائت بایکاس و دو قرائت 40 ثانیه و 6/5 ساعت می باشد .