غلامرضا میرزایی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر
ابراهیم پذیرا - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

به منظور استفاده از حداکثر توان تولید اراضی، ایجـاد شـبکه گسـترده زهکشی ضروری می باشد. زهکشها سطح آب زیر زمینی را در سـطح معینی تثبیت نموده و موجب تسریع در انتقال و تخلیـه آب از مـزارع و منطقه ریشه می گردند. فقدان شبکه زهکشی مناسـب، خشـک شـدن زمین را در موقع برداشت محصول برنج بتاخیر انداخته و خطرات ضایع شدن محصول در اثـر بارنـدگی را افـزایش داده و در صـورت احـداث شبکه زهکشی مناسب امکـان کشـت دوم، از جملـه صـیفی و سـبزی فراهم می گردد . اناک (1997) تاثیر شرایط زهکشـی مختلـف بـرای محصـول بـرنج را مورد بررسی قرار داده و مشاهده نمود که میـزان 5 میلـی متـر د ر روز زهکشی برای افزایش عملکـرد ، قابـل قبـول بـوده و همچنـین بـرای کشــت مجــدد پــس از بــرنج نیــز مناســب مــی باشــد(1 ). بــوش و بیکرر (1995) تکنیکهای زهکشی زیر زمینی را بررسی نموده و تاثیرات کاربرد تکنیکهای زهکشـی زیـر زمینـی در افـزایش عملکـرد را قابـل ملاحظه گزارش نمودند ، بطوری که متوسط عملکـرد محصـول از 4/85 تن در هکتار برای ز هکشی ناقص بـه 5/84 تـن در هکتـار در شـرایط زهکشی مناسب افزایش یافت(2 ). مصطفی و احمد (1987) تاثیر عمق و فاصله زهکشها را بر روی محصول برنج در دلتای نیل مورد بررسـی قرار دادند . داده های بدست آمده از سـه دوره کامـل کشـت حـا کی از افزایش معنی دار عملکرد محصول بعد از نصب زهکشـی زیـر زمینـی می باشد . آنها همچنین بر آورد نمودنـد کـه بـا نصـب زهکشـها سـود خالص تولید محصول به میزان 3 تا 4 بر ابر افزایش یا فت (3) بنابراین با توجه به اینکه کشت مجـدد اراضـی شـالیزاری بعـد از بـرنج نقـش بسزایی در افزای ش درآمد زارعین داشته و بهبود وضیعت اقتصادی آنها را نیز بدنبال دارد این طرح به منظور مقایسـه دو روش زهکشـی زیـر زمینی جهت کاهش ماندابی شدن در زمان برداشت محصول و کاهش سطح ایستابی طی دوره زمستانه اجرا گردیده است .