عیسی اسنفدیارپور بروجنی - مربی گروه خاکشناسی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
محسن باقری بداغ آبادی - کارشناس ارشد سابق گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی کرج - دانشگاه تهران
فریدون سرمدیان - استادیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی کرج - دانشگاه تهران

ترکیبات کانی شناسی، اسـاس پتانسـیل تولیـد را در تمـام خـاک هـای موجود در جهان تشکیل می دهند . شناخت و مطالعة انـواع کـانی هـای خاک و رون د تکامل آن علاوه بر دستیابی به چگونگی پیدایش ، تغییر و تحول و تکامل خاک، می تواند دیـدگاه علمـی گسـترده ای را در نحـوة استفاده از آن، در پیش روی ما بگشاید . گرچه به نظر می رسـد کـه بـه علت شرایط آب و هوایی در منـاطق خشـک و نیمـه خشـک و کمبـود بارندگی در این مناطق، کانی های متعدد و متنوعی یافـت نشـود ، امـا مطالعات مختلف انجام شده بـر روی کـانی هـای ایـن منـاطق ــ بـه خصوص در خاورمیانه ـ وجود کانی های اسـمکتیت، کلریـت، ایلیـت، ورمی کولیت، کائولینیت و کانیهای فیبری شـکل پـالی گورسـکا یت و سپیولایت را نشان می دهد (2 ، 7 و 8 )ابطحی (1977) در مطالعة تـأثیر آبهـای زیرزمینـی شــور و قلیـا بــر روی تحـول خــاک هـا در منــاطق نیمه خشک جنوب ایران، کانی هـای پـالی گورسـکایت و اسـمکتیت را شناسایی کـرده اسـت (2) مهجـوری (1975) در مطالعـة خصوصـیات فیزیکوشیمیایی و مینرالوژیکی تعدادی از خاک هـای منـاطق خشـک ایران، کانی های ورمـی کولیـت، کلریـت، ایلیـت، کائولینیـت و میکـا ـ ورمی کولیت را تشخیص داده است (8) در این مطالعه تعیـین، تفسـیر، نحوة تشکیل و تحول کانی های رسی در خاک های جزیرة کـیش بـا استفاده از روش پراش پرتو ایکس، برای اولین بارـ یـک هـدف همـه جانبه را دنبال می نماید .