جعفرعلی اولاد - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
شهلا محمودی - دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
منوچهر زرین کفش - استاد سابق گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
علی ابطحی - استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

مهاجرت ذرات رس در خاک یکی از فرایندهای مهم خاکسازی است که در اغلب روش های طبقه بندی بعنوان ضابطة محکمی برای رده بندی خاکها بکار می رود . در واقع فرآیند انتقال رسها از طبقات بالایی و تجمع آن در افق های پائین در طیف وسیعی از شرایط اقلیمی امکان پذیر است . برای آنکه رس از افقی به افق دیگر انتقال یابد بایستی عاملی آن را آغاز کند و عامل دیگری به آن خاتمه دهد . انتقال رسها معمولاً توسط آب انجام می پذیرد . چون شباهت زیادی بین رس افق ایلوویال و رس افق آلوویال وجود دارد، لذا می توان تصور کرد که کانی های رسی بدون تجزیه و متلاشی شدن انتقال یافته اند . از طرفی چون این انتقال و تجمع رس در افق های پائینی معمولاً در خاک های جوان دیده نشده است، میتوان گفت که انتقال رس ها طی سالهای طولانی بوقوع میپیوندد . اقلیم از عواملی است که در تجمع رس ها نقش مهمی را ایفا میکند در مناطقی که بارندگی بصورت پیوسته میباشد تجمع رس وجود ندارد . همچنین پوشش گیاهی نیز از جملة عواملی است که در تجمع رس و تشکیل افق آرجیلیک نقش دارد . بهطوریکه رویت افق آرجیلیک در خاک های جنگلی بیشتر از خاک های علفزار است (1).