حمیدرضا متین فر - استادیاردانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان - خرم آباد، دانشگاه لرستان،
فریدون سرمدیان - استادیار دانشکده مهندسی آب وخاک، دانشگاه تهران - کرج، پردیس کشاورزی وم
سیدکاظم علوی پناه - دانشیار گروه کارتوگرافی دانشگاه تهران - دانشگاه تهران، دانشکده جغراف

با توجه به محدودیت منابع طبیعی تجدیدشونده، افزایش اطلاعات از منابع زمینی وآشنایی با روشها وابزارهای کسب اطلاعات به شیوه مدرن برای نیل به توسعه پایدار ضروری است . یکی از با ارزش ترین منابع طبیعی تجدید شونده خاک است که ازمهمترین منابع زمینی و زیربنای تمدن بشری محسوب می شود و بعنوان بسترحیات از اهمیت ویژهای برخوردار است . خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک معرف توان تولید اراضی می باشد . بنا بر این مطالعه این خصوصیات از دیرباز مورد توجه برنامه ریزان محیطی و مدیران منابع اراضی و طبیعی بوده است . برای تأمین غذا، پوشاک و مسکن بشر نیازمند اعمال مدیریت مفید براین منبع محدود می باشد . یکی از ابزارهای ضروری برای مدیریت منابع طبیعی نقشه خاک می باشد که اطلاعاتی از وسعت، توزیع جغرافیایی، محدودیتها و قابلیتهای خاکها را ارائه می نماید . نقشه خاکی که به روش معمول و براساس دانش شخصی و تجزیه و تحلیل عکس های هوایی تهیه شده باشد عاری ازخطا نیست، از طرف دیگر روشهای معمول شناسایی خاک نیازمند نمونه برداری های متراکم و تجزیه های آزمایشگاهی است که این گونه عملیات نیازمند صرف وقت وهزینه های فراوان می باشد . در حالی که تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک طیفی، رادیو متری و زمانی بالاتر نسبت به عکسهای هوائی، وسعت دید و قابلیت پردازش رقومی به نظر می رسد روشی ارزانتر وسریعتر برای دستیابی به اطلاعات اراضی و خاکها باشد . [2] سریواستاوا و ساکسنا [4] داده های سنجنده LISS_III و باند پانکروماتیک با قدرت تفکیک طیفی 5/8 متر ماهواره IRS را به منظور تولید نقشه بزرگ مقیاس خاکهای منطقه ماهراشترای هندوستان بکار بردند . به کمک نقشه توپوگرافی و مشاهدات زمینی تصویر رنگی تفسیر چشمی شد و از آن نقشه های شیب، کاربری / پوشش اراضی و شکل اراضی تهیه گردید . نتایج این تحقیق نشان داد که با تلفیق تصاویر و کمک گرفتن از نقشه توپوگرافی و داده های زمینی نقشه بزرگ مقیاس خاک (1:12500) را با صرف وقت و هزینه کمتری می توان تولید نمود . دیویدی و سرینیواس [3] داده های ماهواره IRS-IC را جهت شناسایی خاکهای تحت تاثیر شوری در جلگه های آبرفتی گنگ هندوستان استفاده نمودند . آنها موفق شدند سطوح مختلف شوری را با پردازش رقومی تصاویر وبکار گیری داده های میدانی تفکیک نمایند . طاهرزاده [1] با استفاده از داده های TM و MSS منطقه جنوب و جنوب غربی اهواز را با تفسیر بصری، جهت شناسایی و تفکیک زمین های شور مورد بررسی قرار داد . نتایج حاصل بیانگر توانایی این داده ها جهت تفکیک کاربری های زراعی و غیر زراعی از زمین های شور بوده است . هدف از این تحقیق ارزیابی قابلیت تصاویر ماهواره ای برای شناسایی خاکهای منطقه خشک آران و بیدگل و مقایسه قابلیت سنجنده های MSS و LISS_III در تفکیک خاکها می باشد