حمیدرضا اولیائی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج
علی ابطحی - استاد بخش علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
ابراهیم ادهمی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج

کانی های رسی، به عنوان یکی از مهمترین بخشهای فاز جامد خاک مطرح می باشند . تأثیر کانی های رسی در خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک مانند ظرفیت تبادل کاتیونی، ظرفیت نگهداری آب، حاصلخیزی خاک، تهویه و غیره بسیار چشمگیر است . این تأثیر به نوع و میزان کانی ها بستگی دارد . در نتیجه شناسایی نوع کانی های رسی خاک اهمیت ویژه ای دارد . درک بهتری از جزئیات خصوصیات کانی های رسی در خاک و ارتباط این جزء خاک با خصوصیات فیزیکو شیمیایی به محققان کمک می نماید تا در پیشگویی رفتار خاک در زمینه های کشاورزی و محیط زیست موفق تر باشند ( ویلسون، ).1999 مطالعات انجام شده بر روی خاک های مناطق خشک و نیمه خشک نشان می دهد که بر خلاف رطوبت اندک و هوادیدگی ناچیز در خاک های این مناطق، کانیهای رسی متنوعی از نظر کمی و کیفی وجود دارد . مهجوری (1975) با بررسی خاک های خشک و نیمه خشک ایران، وجود کانی های کلریت، ایلیت، اسمکتیت، ورمیکولیت، کائولینیت و رسهای مخلوط میکا - ورمیکولیت و میکا - کلریت را گزارش نموده است . میلوت (1970) سه مکانیسم مختلف را برای تشکیل کانی ها در خاک عنوان می نماید که شامل هوا دیدگی مواد مادری بدون تغییرات ساختمانی و شیمیایی ( کانی های توارثی ) 1 ، تغییر شکل کانی هایی که در شرایط محیطی خود پایدار نیستند و تغییر حالت ساختمانی و شیمیایی می دهند ( کانی های تغییر شکل یافته ) 2 و تشکیل مجدد کانی از مواد حاصل از تجزیه و تخریب سایر کانی ها ( کانی های نو ساخته ) .