محمدعلی خودشناس - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
مسعود دادیور - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
جواد قدبیک لو - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

سیستم تثبیت بیولوژیک ازت اقتصادی ترین و موثرترین روش برای تدارک نیاز ازتی گیاهان لگوم می باشد . در برخی موارد با توجه به شرایط گیاه میزبان , سویه ریزوبیوم همزیست و شرایط خاکی , مقدار تثبیت ازت برای تکافوی نیاز ازتی گیاه کافی نبوده و لذا استفاده از مقادیر کود ازتی ضرورت دارد . با انجام این عملیات کود دهی تکمیلی ضمن حفظ راندمان تثبیت بیولوژیک ازت می توان عملکرد گیاه را تا حد ممکن افزایش داد . اسدی رحمانی و همکاران (1) در آزمایشات گلخانه ای و مزرعه ای ملاحظه کردند که از بین حدود 83 سویه باکتری همزیست لوبیا , 30 درصد آنها سبب افزایش عملکرد نسبت به شاهد گردیدند . همچنین در آزمایشات مزرعه ای انجام شده ملاحظه شد که در اثر تلقیح لوبیا چیتی رقم Cos-16 در زمان %50 گلدهی تعداد و وزن گره ها بطور معنی داری بیشتر از تیمار شاهد بود . همچنین بهترین تیمار تلقیحی سبب %88 افزایش در عملکرد نسبت به شاهد شد ) ).1 بر اساس نظر برخی محققین مانند گیلر (1991) در بسیاری از موارد مقادیر ازت تثبیت شده توسط لوبیا حداکثر می تواند پاسخگوی 70 درصد از نیازهای ازتی گیاه باشد لذا برای حصول حداکثر عملکرد باید مقادیری از کود ازتی به عنوان مکمل افزوده گردد . در این تحقیق همبستگی ضعیفی بین نیتروژن بومی خاک و نیتروژن کود جهت برآورد کارایی سیستم در شرایط مختلف بدست آمد . در این طرح سطوح نیتروژن استارتر و روشهای مصرف خاکی و محلولپاشی نیتروژن درمزرعه لوبیای تلقیح شده با دو سویه موثر ریزوبیوم مطالعه شد .