CIVILICA We Respect the Science
(ناشر تخصصی کنفرانسهای کشور / شماره مجوز انتشارات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: ۸۹۷۱)

بررسی تأثیر مایه تلقیح ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بر عملکرد گندم و جو

عنوان مقاله: بررسی تأثیر مایه تلقیح ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بر عملکرد گندم و جو
شناسه ملی مقاله: SSCI10_174
منتشر شده در دهمین کنگره علوم خاک ایران در سال 1386
مشخصات نویسندگان مقاله:

پرویز مهاجرمیلانی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب و مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان
منوچهر کلهر - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب و مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان

خلاصه مقاله:
مقالات بسیاری اهمیت باکتریهای ازتوباکتر و آزوسپیریلوم را بر روی حاصلخیزی خاک مورد بحث قرار داده اند و نتیجه گیری نمودند که تأثیر مثبت ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بر روی گیاهان بیشتر به خاطر تولید فرآورده های رشد یا هورمونهای گیاهی است تا فعالیت آنها در زمینه تثبیت ازت . نتایج تحقیق وجود ازتوباکتر در محیط طبیعی ( یعنی خاک ) را در یوگسلاوی، ژاپن و کانادا، بر روی خاکهای مختلف نشان داد و همزمان با آن تحقیق بر وجود ازتوباکتر در مجاورت ریشه گیاهان ( ریزوسفر ) آغاز گردید . این مطالعات نشان داد که فراوانی ازتوباکتر در ریزوسفر گیاهان آن بسیار زیادتر از خاک اطراف آن است . ریزوسفر سویا و سایر گیاهان خانواده لگومینوز دارای مقادیر قابل توجهی از این باکتری هاست در حالیکه در منطقه ریشه گندم در مقایسه با ذرت، سویا و آفتابگردان هیچ ازتوباکتری یافت نشد . علاوه بر آن نشانه هایی وجود دارد که ازتوباکتر در بعضی شرایط بیماریهای گیاهی را از طریق بیولوژیکی کنترل می کند . نتایج تحقیقات انجام شده به کمک مدیریت جهاد کشاورزی الشتر و مرکز خدمات کشاورزی علی آباد در اراضی 1-2 هکتاری توسط 10 نفر از زارعین منطقه هنام در الشتر استان لرستان در سال زراعی 1384-1385 بر روی گندم آبی و جو دیم نشان داد که با تلقیح بذور گندم و جو با کود حاوی ازتوباکتر و آزوسپیریلوم افزایش عملکرد دانه گندم آبی و جو دیم به ترتیب معادل 920 و 823 کیلوگرم در هکتار بوده است . این در حالی است که کاه و کلش گندم و جو بترتیب 2787 و 511 کیلوگرم در هکتار افزایش نشان داده است . متوسط هزینه برای گندم آبی 50000 ریال و برای جو دیم 25000 ریال در هکتار بوده است . محققین بیشماری اهمیت باکتریهای ازتوباکتر و آزوسپیریلوم را بر روی حاصلخیزی خاک مورد بحث قرار داده اند . نتایج محققین نشان داد که این باکتریها می توانند در محیط بدون نیتروژن به زندگی ادامه داده و تولید مثل نماید . بیشتر مؤلفین تلاش نمودند تا کاربرد عملی این پدیده را کشف نمایند ولیکن نتایج متفاوتی بدست آوردند ونتیجه گیری نمودند که تأثیر مثبت این باکتریها بر روی گیاهان، بیشتر به خاطر تولید فرآورده های رشد (growth substances) است تا فعالیت آنها در زمینه تثبیت نیتروژن Rao .( 1964 ،Menuke و Georgiu ؛1976 ،Brown (و همکاران (1984) وجود این باکتری را در خاکهای ژاپن گزارش نمودند در حالیکه Kole و همکاران (1988) فرآوانی ازتوباکتر را در خاکهای در ورتیسول شرق کانادا مورد تحقیق قرار دادند و بالاخره Mrkovaki و همکاران 1997) آ، 1998 آ، 1998 ب ) جمعیت ازتوباکتر در خاکهای چرنوزیوم یوگسلاوی را بررسی و گزارش نمودند . تحقیق بر روی وجود ازتوباکتر در مجاورت ریشه گیاهان ( ریزوسفر ) محصولات عمده همزمان با مطالعه بر روی خاک بعنوان محیط طبیعی ازتوباکتر شروع شد . این مطالعه نشان داد که فراوانی ازتوباکترها در ریزوسفر گیاهان بسیار زیادتر از خاک اطراف آن است . این فراوانی به گونه های گیاهی بستگی داشت . آزمایش های مزرعه ای اجرا شده در مناطق مختلف نشان داد که تحت شرایط محیطی مشخص، تلقیح خاک با ازتوباکترها اثرات سودمندی بر عملکرد گیاهان دارد . اثر ازتوباکتر کروکوکوم بر رشد رویشی و عملکرد ذرت، بویژه تأثیر تلقیح این باکتری بر گندم توسط شماری از محققین مطالعه شده است . اثرات تلقیح بذور چغندرقند با سویه هایی از ازتوباکتر کروکوکوم توسط (1997) Antipchuk ، Mezei و همکاران (1997) و Steinberga و همکاران (1996) مورد مطالعه قرار گرفته است . نتایج تحقیقات انجام شده بوسیله (1974) Brown جمع بندی و منتشر شده است . او اظهار داشت با تلقیح بذور یا ریشه ها با ازتوباکتر تغییراتی در رشد گیاهان و افزایش محصول حاصل می شود . بهترین نتیجه در خاکهایی که کودهای شیمیایی و آلی مصرف نموده بودند بدست آمد . مطالعات Brown و (1963) Cooper بر روی گندم نشان دادند که مصرف نیتروژن به تأثیر بیشتر ازتوباکتر می انجامد و اظهار داشتند که تأثیر ازتوباکتر بر رشد گیاهان به خاطر تثبیت بیولوژیکی ازت نیست بلکه این باکتری ها در منطقه رشد ریشه، فرآورده های رشد یا هورمونهای گیاهی تولید می کنند که بوسیله گیاهان جذب و مصرف می شود . علاوه بر آن نشانه هایی وجود دارد که ازتوباکتر در بعضی شرایط بیماریهای گیاهی را از طریق بیولوژیکی کنترل می کند ) Brown ، ).1974 تحقیقات مشاهده ای انجام شده در بیش از 800 نقطه در استانهای فارس، کرمان، خراسان، اردبیل، مرکزی، مازندران، سیستان و بلوچستان، خوزستان و قم نشان داد که بطور میانگین با کاربرد مایه تلقیح ازتوباکتر، بطور میانگین عملکرد دانه گندم آبی به میزان 500 کیلوگرم و عملکرد گندم دیم به میزان 200 کیلوگرم افزایش داشته است ( در دست انتشار ).

صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/24067/