علی زین الدینی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان
مهدی امیرپور - کارشناس ارشد خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان .
مسعود فرزام نیا - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان .

در مناطق خشک و نیمه خشک ایران نظیر اراضی تحت کشت پسته، عموما آب و خاک که دو عامل مهم در تولید و توسعه کشاورزی هستند از کیفیت نامطلوبی برخوردار می باشند و بهره برداری از آنها معمولا مشکل و پرهزینه می باشد . در این شرایط استفاده از گیاهان مقاوم به شوری اجتناب ناپذیر است . یکی از مناسبترین این گیاهان پسته می باشد که عمده ترین محصول باغی استان است . گرچه درختان پسته در مقابل خشکی و شوری خاک و آب تحمل نسبتا خوبی نشان می دهند اما در اکثر تحقیقات انجام شده ( عمدتا گلخانه ای و بر روی نهال ) مشاهده گردیده که افزایش شوری آب و خاک بر میزان رشد اثرات نا مطلوبی داشته است ).1) غلظت کلر در اندام هوائی با غلظت کلر در خاک همبستگی داشت ).2) در بررسی اثر بور روی رشد و نمو سه رقم پسته بادامی ، فندقی و کله قوچی گزارش شده است مقادیر 8/9 ، 38 ، 98 میکروگرم بر گرم بور به ترتیب باعث توقف رشد در ارقام بادامی ، فندقی و کله قوچی می شود ).5) آشورت و همکاران در یک بررسی اظهار داشتند که برگهای پسته با علائم سوختگی ناشی از زیادی کلر دارای 1/9 درصد بوده اند و این میزان در برگهای بدون سوختگی دارای 1000 پی پی ام بور دارای علائم مسمومیت ناشی از زیادی بور بودند که به صورت سوختگی حاشیه برگها نمایان شد . (3) افزایش سریع سطح زیر کشت پسته در قسمتهای شمالی و غربی استان کرمان و افزایش تعداد چاهها و برداشت بیش از حد مجاز از سفر های آب موجب افت شدید سطح آب منابع زیر زمینی و در نتیجه کاهش دبی چاهها به عنوان یگانه منبع تامین آب باغات پسته استان ونامطلوب نمودن کیفیت آنها گردیده است . مقایسه نتایج تجزیه نمونه های آب انجام شده در دو سه دهه گذشته با سالهای اخیر نشان میدهد که روال نا مطلوب شدن کیفیت آبهای این مناطق چنان سریع است که اگر روال به همین منوال ادامه یابد دیری نخواهد گذشت که بدلیل کم شدن ذخایر منابع آب و از آن مهمتر نامطلوب شدن کیفیت آب این منابع و سرمایه گذاری صورت گرفته در زمینه احداث چند صد هزار هکتار باغ پسته از بین رفته و پی آمدها ی ناگوار آن دامنگیر منطقه و اقتصاد مملکت خواهد گردید . همچنین نامطلوب شدن کیفیت آبهای آبیاری اثرات سوئ زیادی بر روی خصوصیات خاکها بویژه پارامترهای شیمیایی گذاشته است که نتیجه آن شور شدن خاکها ( بیابانزایی ) می باشد . این پدیده در اکثر نقاط تحت کشت پسته مشاهده می شود ولی شدت آن در دشتهای سیرجان، انار ، کشکوئیه و زرند بیشتر می باشد .