احمدرضا محمدزاده - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خ
محمد پاسبان - کارشناس ارشد بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خر

زعفران به عنوان گرانترین محصول کشاورزی و ادویه جهان جایگاه ویژه ای در بین محصولات صنعتی و صادراتی ایران دارد . در حال حاضر ایران بزرگترین تولید کننده و صادرکننده زعفران در جهان است در زراعت زعفران استفاده از کودهای آلی بعنوان ابزاری جهت نیل به عملکرد بیشتر در واحد سطح می باشد مطالعات بعمل آمده نشان داده است که مصرف کود حیوانی باعث درشتی و افزایش تعداد پیاز می شود و با توجه به وجود رابطه مستقیم بین وزن و تعداد پیازهای درشت با راندمان تولید گل مزرعه، مصرف کود دامی باعث افزایش راندمان گل خواهد شد در مناطق کشت زعفران، کشاورزان عموماً از کود گاوی استفاده می کنند . در نواحی مرکزی و جنوبی خراسان برای هر هکتار زعفران 40-80 تن کود گاوی مورد استفاده قرار می گیرد که این مقدار در سال اول کشت و هنگام تهیه زمین به خاک اضافه می شود . در سال های بعد نیز همه ساله حدود 15 تن کود گاوی در سطح مزرعه پخش و سپس با خاک مخلوط می گردد . در ایتالیا در منطقه Navelli جهت کشت زعفران حدود 30 تن کود اسبی یا گاوی به خاک داده می شود . و بر خلاف اسپانیا و یونان، هیچگونه کود شیمیایی مورد استفاده قرار نمی گیرد در جمهوری آذربایجان برای جلوگیری از پوسیدگی پیاز که ممکن است بر اثر مصرف کود تازه صورت گیرد . کود دامی به زراعت گندم یا جویی که قبل از زعفران کاشته شده است داده می شود درچابانتای هندوستان استفاده از کود دامی به میزان 15 تا 22 تن در هکتار در موقع آماده کردن زمین مرسوم است در مراکش در هنگام آماده کردن زمین برای کشت زعفران 10-20 تن کود دامی کاملاً با خاک مخلوط می شود . علاوه بر آن در سال سوم یا چهارم کشت مجدداً کود دامی مورد استفاده قرار می گیرد در این کشور هیچگونه کود شیمیایی در مزرعه زعفران مصرف نمی شود . در یونان 20 تا 30 ًتن کود دامی کاملا پوسیده قبل از کشت به زمین داده می شود با توجه به منابع دیگر کودهای آلی مانند کود مرغی و کمپوست که ضمن در دسترس بودن دارای قیمت مناسبی نیز می باشند این پژوهش با هدف بررسی اثر منابع مختلف کود دامی بر عملکرد زعفران در ایستگاه تحقیقات گناباد به اجرا درآمد . به نظر می رسد که در صورت کسب نتایج مثبت کمی و کیفی، می توان از این کودها در کشت زعفران استفاده نمود