جهانبخش میرزاوند - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب در فارس و تهران
زهرا خادمی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب در فارس و تهران

در گذشته به دلیل نبودن یک معیار دقیق جهت توصیف مراحل رشد غلات درهنگام کاربرد آفت کشها، قارچ کشها، کودها و … . مقایسه یافته های حاصل از پژوهش های مختلف دستخوش اشتباهاتی می گردید . گاه بصورت توصیه های نادرست و مبهم در مورد زمان مصرف آنها انعکاس می یافت . به منظور پاسخگویی به نیازهای مرتبط با شناسایی مراحل رشد غلات کلیدهای مختلفی ارائه شده است . هان (1973) مراحل مختلف رشد گندم رابیان نمود . کلید ارائه شده توسط زیداکس و همکاران در واقع نوع تکامل یافته کلیدی است که توسط فیکس ولارج در سال 1954 ارائه شده بود ).9) احتیاجات غذایی گندم در مراحل مختلف رشد متفاوت است . بنابراین دانستن نیاز واقعی در طول دوره رشد برای مدیریت صحیح کودی ورفع نیاز گیاه در مراحل حساس لازم و ضروری است . تحقیقات زیادی درخصوص تجمع ازت ، فسفر وپتاسیم دردانه گندم زمستانه و انتقال این مواد در درون گیاه انجــام گرفته است . میلر (1939) نشان داد که بیشترازت وفسفــــربرداشت شده توسط گندم به دانه انتقــال می یابد . الگوی شبیه به همین برای حرکت ازت، توسط مک نیل وهمکاران (1968) گزارش شده است . ناتان دریافت که جذب ازت بدون کاهش تاطول دوره پرشدن دانه ادامه دارد . بت رایت وهاس میلر (1961) اظهار میدارند که بیشتر جذب فسفر در زمان به گل رفتن انجام می گیرد و مقدار ی از فسفر بعداً به ریشه ها برمیگردد . همچنین نایزرف و همکاران (1970) نشان دادند که بیشتر جذب فسفر درزمان به گل رفتن انجام می گیرد . میلر (1939) اعتقاد دارد که بیشتر پتاسیم قبل از به گل رفتن جذب می شود . رایون و سترمان ).1991) با نمونه برداری در مراحل مختلف رشد گندم زمستانه و تجزیه شیمیایی آن مشاهده کردند که درساقه و برگ غلظت نیترات (NO3-N) و فسفات (PO4-P) در مراحل 4 و 5 مدل فیکس ) Feekes scale) با عملکرد گیاه در سال اول همبستگی معنی داری داشت . همچنین غلظت ازت و فسفر در این دو اندام همبستگی مثبت و معنی داری با مصرفکودهای فسفر و ازت دار در مراحل 4 و 5 را نیز داشتند . بر اساس نتایج دو سال تحقیق این پژوهشگران حدود بحرانی سطح ازت و فسفر در مرحله 5 به ترتیب 2220 و 1843 میلی گرم در کیلو گرم وزن خشک گیاه بیان گردید .