مهرداد نجفی - کارشناس ارشد مهندسی عمران گرایش راه و ترابری
محمود صفارزاده - کارشناس ارشد مهندسی عمران گرایش راه و ترابری

یکی از مسائل با اهمیتی که با توجه به رشد روزافزون ترافیک کانتینری در منطقه خاور میانه و ایران از اهمیت خاصی برخوردار است ٬ توجه به اسکله های مورد نیاز پایانه کانتینر بن در شهید رجایی به منظور پهلودهی مناسب به کشتی های کانتینری وارده به این پایانه در سال افق طرح ( 1349 ) است . از این رو با بررسی تئوری های مختلف جهت مدلسازی عملکرد فعلی این پایانه در سرویس دهی به کشتی های کانتینری وارده ٬ مدل صف بعنوان یکی از گزینه های مناسب مورد توجه قرار گرفت . برای استفاده از این تئوری می بایست آمار دقیق نرخ متوسط سالانه ورود کشتی ها و نیز نرخ متوسط ارائه سرویس سرویس دهنده های بندر ( پست های کانتینری و گنتری کرین ها ) استخراج می شد . از این رو با بررسی آمار سال 1383 برای کلیه کشتی های کانتینری وارده به بندر ٬ موارد مورد نظر استخراج و مدل با استفاده از نرم افزار QSB ایجاد گردید . شایان ذکر است علاوه بر اینکه توزیع اطلاعات مورد استفاده به خوبی با توزیع های مورد نظر تئوری صف انطباق داشت از سوی دیگر خروجی های ملموس مدل یعنی زمان انتظار ٬ زمان سرویس و طول صف نیز بسیار به واقعیت نزدیک بودند . ملاحظه این همخوانی ها بیش از پیش اطمینان محقق را در مطلوبیت مدل صف برای هدف مورد نظر جلب نمود . پس از آن با مراجعه به گزارشات طرح جامع بنادر بازرگانی کشور و ملاحظه پیش بینی هایی که در خصوص نرخ ورود کشتی های کانتینری در این طرح صورت پذیرفته بود و با تعریف سناریوهای متعدد در رابطه با نرخ ارائه سرویس ٬ علاوه بر ارائه پیشنهادهایی در جهت اصلاح وضع موجود پایانه کانتینری بندر شهید رجایی ٬ برای 10 سال آینده نیز تعداد اسکله ها و گنتری کرین های مورد نیاز این پایانه پیش بینی گردید