علیرضا شاهین کار - کارشناس ارشد دانشکده فنی مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقی
روشنک میرحسینی - کارشناس ، دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی، مهندس مشاور

بیش از 94 سال از راه اندازی اولین چراغ راهنمایی در آمریکا می گذرد و از آن زمان تاکنون روشهای مختلفی جهت کنترل بهینه چراغهای راهنمایی در دنیا ابداع شده است. علیرغم ویژگی های فوق العاده سیستمهای هوشمند در مدیریت و کنترل تقاطع، به دلیل نیاز به مطالعات وسیع ، دسترسی به تکنولوژی پیچیده و پیشرفته و صرف هزینه زیاد، در حال حاضر هنوز بسیاری از تقاطع ها به چراغهای زمان دار با زمان متغیر مجهز می باشند. که در ساعات مختلف روز، زمان بندی های متفاوتی از سوی افسر مستقر در تقاطع برای انها اعمال می گردد، اما این زمان بندی بر مبنای روش سعی و خطا بوده و تنها مبتنی بر قضاوت شخصی می باشد و گاها انتخاب یک زمان غیر بهینه موجب افزایش ریسک تصادف، برانگیختن نقض قوانین، سلب اعتماد رانندگان نسبت به روش کنترل تقاطع توسط پلیس، افزایش ترافیک و آلودگی هوا و مصرف سوخت و همچنین افزایش کلی زمان سفر و افزایش زمان انتظار عابرین پیاده میگردد، از طرفی مطالعات صورت گرفته پیشین تنها به تعیین زمان بهینه چراغ پرداخته و ریسک تصادف را در نظر نگرفته اند لذا در این مقاله با تلفیق تابع چگالی احتمال و توزیع نمایی منفی و بهره گیری از مفهومروش میانگین متحرک وزن دهی شده مدلی ارائه گردیده تا بتوان ضمن تعیین زمان بهینه چراغ راهنمایی، ریسک تصادف را نیز همواره کمتر از یک احتمال مشخص نگاه داشت. در کاربرد این مدل در مورد چراغ راهنمایی تقاطع حیابانهای خواجه عبدالله انصاری و ابوذر غفاری واقع در شمال پل سیدخندان ، به منظور رکاهش زمان تلف شده، تعیین گردید که زمان قرمز این چراغ راهنمایی می تواند به جای 45 ثانیه بر روی 40 ثانیه تنظیم گردد، ضمن اینکه احتمال وقوع تصادف همچنان کمتر از 5% باقی بماند.

چراغ راهنمایی ، ریسک تصادف ، زمان تلف شده ، مدیریت شهری ، تابع چگالی احتمال ، توزیع نمایی منفی