نوید کلانتری - دانشجوی دکترای برنامه ریزی حمل و نقل، دانشگاه علم و صنعت ایران
مهنام سعیدنیا - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی حمل و نقل دانشگاه علم و صنعت ایران

یکی از دلایل توجه روز افزون به سیستم اتوبوسرانی سریع السیر از سوی مسئولین سیستم حمل و نقل همگانی شهرهای جهان این است که بسیاری از ویژگیهای سیستمهای ریلی از جمله تعداد مسافر جابجا شده توسط این سیستم را می توان به سیستم اتوبوسرانی سریع السیر نسبت داد. در این پژوهش با بررسی 13 شهر جهان که همگی دارای سیستم مترو و سیستم اتوبوسرانی سریع السیر می باشند، به مقایسه و ارزیابی روابط بین مشخصات شهری (نظیر جمعیت، مساحت و تولید ناخالص ملی) و خصوصیات سیستم اتوبوسرانی سریع السیر (نظیر تعداد مسافر جابجا شده و طول شبکه) پرداخته شده است. در نهایت نیز سعی شده است با ارزیابی شهرهای 13 گانه، مدلی تصمیم ساز مقایسه ای در خصوص طول مناسب شبکه سیستم اتوبوسرانی سریع السیر ارایه گردد. به عبارت دیگر، به کمک مدل پیشنهادی این مقاله می توان به طور تقریبی در خصوص طول شبکه خطوط اتوبوسرانی سریع السیر مورد نیاز شهر با توجه به ویژگیهای نظیر جمعیت، سرانه تولیدناخالص ملی و طول شبکه متروی موجود تصمیم گیری نمود. به کمک این مدل، مدیریت شهری می تواند علاوه بر ارزیابی وضع موجود سیستم اتوبوسرانی سریع السیر و شناسایی کمبودهای آن، درخصوص برنامه ریزی های بلند مدت سیستم حمل و نقل عمومی شهر و در نتیجه دستیابی به یک سیستم حمل و نقل شهری یکپارچه نیز تصمیم گیری نماید. در نهایت، به عنوان مطالعه موردی ، مدل پیشنهادی بر روی شهر شیراز اجرا شده و نتایج آن مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است.

حمل و نقل عمومی ، سیستم اتوبوسرانی سریع السیر ، مدیریت شهری و بهینه سازی