فرزاد دادرس - کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشجوی تکنولوژی اطلاعات کالج اپ

آنچه که در مدتها ذهن مرا به شدت به خودمشغول کرده بود بوجود امدن یک تردید جدی درباره: ایگاه و ارزش و اعتبار اطلاعات در ذهن انسان ها در مقایسه با ارزش وجایگاه واقعی آن بود. به عبارت دیگر جایگاه ازشی اطلاعات مورد تردید قرار گرفته بود: آیا اطلاعات واقعا آن طور که می گویند و تصور می شود دارای ارزش است؟ این دیدگاه طبیعتا تمام مفاهیم کلیدی مرتبط با اطلاعات را در ذهنم دچار چالش هایجدی کرد از جمله مفهوم سواد اطلاعاتی. بنابراین آنچه که این مقاله ارائه میدهد نگرشی تحلیلی است در موردچالشهای مرتبط با مفاهیم اطلاعات و سواد اطلاعاتی که در پایان به ارائه مفاهیم و نظیه های جایگزین ختم میشود. در این مقاله چالشهای مذکور از سه دیدگاه مورد بررسی قرار می گیرند. 1. مفهوم، ماهیت و اهمیت راهبردی اطلاعات، از دیدگاه شناختی بررسی می شود که مهم ترین نوع بررسی در مورد ماهیت گلی اطلاعات است. انچه که محور این بررسی را تشکیل می دهد آن است که بدانیم اطلاعات ماهیتا در فرایندهای شناختی مربوط به ذهن انسان از چه ارزش و اعتباری برخوردار است. 2. دیدگاه دوم مبتنی است بر یک تحلیل تاریخی از سیر تکامل تکنولوژی اطلاعات و تاثیر آن بر نگرشهای جهان سومی. این تحلیل موقعیت تفکر کنونی موجود نسبت به اطلاعات ردکشورهای در حال توسعه را موردکاوش قرار میدهد و علت نگرش های موجود و کاستیهای آنها را بررسی می کند. 3. در پایان دیدگاه دوم با دیدگاه سوم با عنوان جبرمداری سیاسی – تکنولوژیک اطلاعات و ایده جریانهای ضد اطلاعاتی غرب پیوند می خورد. عمده تمرکز دیدگاه اخر بر آن است که اعتقاد دارد دیگر چیی به نام اطلاعات آن گونه که ما تصور می کنیم وجود ندارد تصورات موجود، القاهای جبرمدارانه و سلطه طلبانه نظام سرمایه داری بیشتر نبوده است. بر ایمد دیدئگاه های ارائه شده ر این گفتار، با تکیه بر دیدگاه شناختی به عنوان محوری ترین اصل مرتط با نیاز انسان به آگاهی و خرد، به مفهوم شناخت متعالی یا معرفت به عنوان جایگزینی برای مفهوم اطلاعات رسیده و در نهایت به نظریه سواد شناختی ختم می گردد.