بهزاد مهرگینی - دانشگاه تهران کارگر شمالی، دانشکده فنی دانشگاه تهران
زهرا شمشیری - شرکت جندی شاپور میرداماد،خیابان نسا،کوچه پارسیا،ساختمان جندی شاپور

ژئومکانیک علمی است که با توجه به شرایط اعماق زمین از جمله وضعیت تنشها و فشار منفذی به بررسی رفتار سنگ می پردازد. امروزه تزریق گاز در مخازن زیر زمینی با دو هدف عمده ذخیره سازی و یا افزایش بازیافت نفت درجا به طور گسترده صورت میگیرد. وقوع مخاطرات ژئومکانیکی از مهمترین پدیده های مطرح در ارتباط با فرآیند تزریق گازاست که به منظور اجرای ایمن و کارای تزریق، نیازمند بررسی کلیه عوامل مرتبط میباشد. از جمله مهمترین مسائل مرتبط با ذخیره سازی گاز در مخازن زیر زمینی، برآوردبیشینه فشار ایمن تزریق است که بیش از آن تزریق گاز منجر به برش سازند و صدمات جبران ناپذیر در مخزن مورد نظر میشود. به کمک اصول ژئومکانیک میتوان به برآوردیاز مقادیر فشار ایمن در طول سازند مورد نظر دست یافت. در این مطالعه که روی یک چاه در یکی از میادین جنوب غرب ایران و در ارتباط با بخش ماسه سنگی سازند آسماری انجام شده است در ابتدا با استفاده از چاه نمودارهای چگالی، تخلخل، سرعت امواج فشاری و برشی و به کمک برخی روابط تجربی موجود، خصوصیات ژئومکانیکی سازند آسماری به دست آمده و در ادامه میزان تنشهای اصلی در اعماق مورد نظر برآورد شد. در مرحله آخر با توجه به روابط موهر کلومب و مقادیر فشار منفذی، حد آستانه فشار تزریق که منجر به برش سازند خواهد شد محاسبه گردید.

ذخیره سازی گاز طبیعی- تزریق گاز- مدلسازی ژئومکانیکی- بیشینه فشار- سازند آسماری