مریم بهرامی - پردیس فنی دانشگاه تهران طرح کلان ملی ذخیره سازی زیرزمینی نفت و گاز
ابوالفضل مختاری - پردیس فنی دانشگاه تهران طرح کلان ملی ذخیره سازی زیرزمینی نفت و گاز

ذخیره سازی هیدروکربنها در سازه های زیرزمینی مانند مغار سنگی بدون پوشش به دلیل ایمنی بالا، تاثیر کمتر بر محیط زیست، نیاز کمتر به سامانه نگهداری و هزینه های کمترنسبت به مخازن سطحی، افزایش چشمگیری داشته است. با توجه به اینکه عملیات زیرزمینی مانند سایر فرایندهای ساخت، باید تحت کنترل کیفیت، پایش و نگهداری باشد،مغارهای سنگی بدون پوشش نیز از این قاعده مستثنی نخواهند بود. کنترل و تضمین کیفیت برای هر مرحله از توسعه پروژه ذخیره سازی زیرزمینی نفت خام در مغار سنگی بدونپوشش، مورد نیاز خواهد بود و پایش مرحله نهایی این کنترلها به شمار میرود. عملکرد تأسیسات اساساً تحت تأثیر طراحی و ساخت قرار دارد و پایش به خودی خود، اطمینان ازعملکرد خوب تأسیسات را تأمین نمی نماید. در یک فرایند کنترل کیفیت مناسب، بررسی دقیق و مستقل از طراحی، تجزیه و تحلیل و گزارشهای مهندسی در مطالعاتامکان سنجی، باید انجام شود. پایش و اندازه گیریهای مختلفی از جمله بررسی سطوح سنگ و آب زیرزمینی، اندازه گیریهای فشار، جابه جایی و تنش و غیره در مراحلمختلف عمر یک مغار صورت می پذیرد. لازم به ذکر است که با توجه به عوامل زیاد مؤثر بر تحول و تغییرات در مغارها، نیاز و دقت به نگهداری توده سنگ سازه و پوشش آن باید در دوره بهره برداری در نظر گرفته شود و به همین دلیل مراقبت، بررسی و تعمیرات، دقیق و پیچیده خواهند بود. در این مقاله مباحث مختلف و عمده کنترل کیفیت، پایش و نگهداری مغارهای سنگی بدون پوشش، شرح داده می شود.

مغارسنگی بدون پوشش، ذخیره سازی، نفت خام، کنترل کیفیت، پایش، نگهداری