بهرام ملک محمدی - دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران
بنفشه زهرائی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران
رضا کراچیان - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران

ایجاد تعادل بین اهداف کوتاه مدت نظیر مهار سیلاب و تولید الکتریسیته و بلند مدت نظیر تأمین نیازهای آبی یکی از وظایف اصلی در مدیریت بهره برداری از مخازن می باشد . در اکثر مدلهای بهینه سازی بهره برداری از مخزن در مقیاس ماهانه، محدودیت های مربوط به مهار سیلاب در حد حفظ ظرفیت کنترل سیلاب سدها درنظر گرفته می شود و عملاً خسارت های مورد انتظار سیلاب ها در برنامه ریزی ذخیره آب در مخزن در مقیاس بلند مدت در نظر گرفته نمی شود . این امر بخصوص در سیستم های چند مخزنه سری که از انعطاف پذیری بیشتری در مهار سیلاب ها برخوردار هستند، اهمیت بیشتری دارد . در این تحقیق، رویکرد نوینی برای مدیریت بهره برداری از سامانه های دو مخزنه با تلفیق اهداف بلند مدیریت تأمین نیاز و کوتاه مدت کاهش خسارات سیلاب ارائه شده است . برای حل مدل بهینه سازی پیشنهادی، از الگوریتم ژنتیک استفاده شده و به منظور کاهش مشکلات محاسباتی، الگوریتم ژنتیک با طول کروموزوم متغییر (VLGA 1) با استفاده از روش - K نزدیکترین همسایه برای انتخاب جواب های اولیه VLGA ، انتخاب شده است . برای درنظر گرفتن خسارات ناشی از سیلاب در هر ماه، مقادیر مورد انتظار خسارت با توجه به روندیابی سیلاب های با دوره بازگشت های مختلف در پایین دست مخزن تعیین می شود . مجموع خسارت مورد انتظار سیلاب و خسارت عدم تأمین نیاز در تابع هدف مدلVLGA حداقل می گردد . نتایج مطالعه موردی انجام شده در سامانه دو مخزنه سدهای بختیاری و دز نشانگر کارائی مدل بهینه سازی ارائه شده در تأمین نیاز و کاهش خسارات سیلاب پائین دست بوده است .

بهینه سازی ، خسارت سیلاب ، الگوریتم ژنتیک با طول کروموزوم متغیر ، روش K نزدیکترین همسایه ، بهره برداری بلند مدت و کوتاه مدت