مهدی رجبی هشجین - کارشناس ارشد سازه های آبی - کار گروه آب کانون نهال آینده اندیشی
داودرضا عرب - دکترای منابع آب - استادیار دانشگاه تهران - کار گروه آب کانون نهال آینده

به طور کلی تولید هر نوع محصول و خدماتی نیازمند آب است. آب مصرفی در فرایند تولید یک محصول کشاورزی و یا صنعتی را اصطلاحا «آب مجازی» می نامند. این مفهوم برای اولین بار در اوایل دهه 90 میلادی مطرح گردید. با توجه به دیدگاه مدیریت جامع و بهم پیوسته منابع آب، که در بیشتر کشورهای جهان مد نظر قرار گرفته است (مدیریت آب از بارش تامصرف) استفاد ه از مفهوم آب مجازی در فرایند مدیریت و تخصیص منابع محدود آب، نقش مهم و بسزایی خواهد داشت، به طوری که بر طبق محاسبات صورت گرفته در سال 2005، مبادلات جهانی آب مجازی به صورت محصولات کشاورزی در فاصله زمانی (1997-2001) سالانه به طور میانگین 352 میلیارد متر مکعب در مصارف جهانی آب صرفه جویی در پی داشته است. در ایران نیز به دلیل توزیع نامناسب بارندگی، نقش قابل ملاحظه بخش کشاورزی در اقتصاد کشور، بهره وری پایین در مصرف آب و ضایعات بالای محصولات کشاورزی از مرحله تولید تا مصرف، استفاده کارآمد از مفهوم آب مجازی می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای در بهبود وضعیت موجود داشت ه باشد.

آب مجازی, مبادلات جهانی آب مجازی, امنیت غذایی, حفظ منابع آبی