عالیه ثابت رفتار - دکتری تخصصی علوم محیط زیست، شرکت مدیریت منابع آب ایران
ساناز مصطفی پور - کارشناس ارشد مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست، شرکت مدیریت منابع آب ایرا

با در نظر گرفتن نقش محوری آب در برنامه ریزی های توسعه کشور، مهار سیلابها و آبهای جاری از طریق احداث سد، همواره از اقدامات اساسی و زیر بنائی محسوب گردیده و برای نیل به خود کفائی اقتصاد ی از اهمیت ویژه ای برخورار می باشد. سدها در مراحل مختلف احداث، بهره برداری و پایان عمر مفید خود، تاثیرات عمیق و شگرفی بر محیط زیست بر جای خواهند گذاشت. ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت محیط زیست، چنانکه از سه دهه قبل در بسیاری کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه معمول می باشد، الزام استفاده از این نگرش را برای طرح ها و پروژه های سد سازی تاکید می نماید. انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها با تصویب الگوی ارزیابی اثرات زیست محیطی توسط کمیته توسعه پایدار در سال 1376 عملا آغاز گردیده و لیکن تاکنون این گزارشات با کیفیت های متفاوتی تهیه شده و عموما از جامعیت لازمه برخوردار نمی باشند در نتیجه به انجام مطالعات تکمیلی به منظور ملحوظ نمودن کلیه جنبه های زیست محیطی ملزم گردیده اند. همچنین بسیاری از سدهای کشور هم اکنون با دارا بودن گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی ، معضلات عمده ای را بر محیط زیست خود تحمیل می نمایند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مشکل اصلی در زمینه فرآیند و چگونگی تهیه گزارش ارزیابی محیط زیستی در ایران وجود دارد.در این مقاله سعی شده است مسائل زیست محیطی سدهای کشور، اهداف، ضرورت و فواید انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها و چالش های انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی سدهای کشور بررسی گردیده و در نهایت راهکارهای مناسب جهت بهبود فرایند انجام ارزیابی اثرات محیط زیستی سدها پیشنهاد شده است.

چالشها ، ارزیابی ، محیط زیست ، سدها