نسیم دزیانی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
اسماعیل سیفی - دانشیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سیدجواد موسوی زاده - استادیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
صادق آتشی - کارشناس آزمایشگاه های گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

انجیر (Ficus carica) درخت بومی بیشتر کشورهای حوزه مدیترانه از جمله ایران میباشد. ایران یکی ازکشورهای مهم تولیدکننده انجیر در جهان میباشد. جهت دستیابی به اهداف اصلاحی منابع ژنتیکی را میتوان توسط صفات فیتوشیمیایی شناسایی کرد. به این منظور نیاز به انتخاب و بررسی ژنوتیپ های موجود قبل از نابودی آنها میباشد. در این پژوهش تنوع صفات فیتوشیمیایی م ریخت شناختی میوه در 8 ژنوتیپ انجیر منطقه گلوگاه استان مازندران درسال 1397در آزمایشگاه علوم باغبانی دانشگاه کشاورزی گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده از قبیل طول میوه، قطر میوه، نسبت قطر به طول، وزن میوه، طولگردن و طول دم گل در سطح احتمال یک درصد معنی دار بودند بطوریکه در بیشتر صفات ریخت شناختی مورد بررسی تنوع بسیار بالایی مشاهده گردید. از لحاظ صفات ریخت شناختی کمی میوه نظیر طول میوه، قطر میوه، نسبت قطر به طول و وزن میوه ژنوتیپ عسکری نسبت به سایر زنوتیپ ها برتری داشت. صفات فیتوشیمیایی اندازهگیری شده از قبیل فعالیت آنتیاکسیدانی، فنل کل و مواد جامد محلول در سطح احتمال یک درصد معنیدار بودند، از لحاظ صفات فیتوشیمیایی در این پژوهش ژنوتیپ لمراسک درصد بالاتری از مواد جامد محلول را نسبت به سایر ژنوتیپها دارا بود. همچنین میزان آنتیاکسیدان در ژنوتیپ توسکا نسبت به سایر ژنوتیپها بالاتر بود و مقدار فنل کل در ژنوتیپ شلکا بیشتر از سایر ژنوتیپهای مورد بررسی بود. نتایج حاکی از آن است که میان بعضی صفات همبستگی مثبت یا منفی معنیداری وجود دارد. به طور کلی، این پژوهش نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بالا در ژرمپلاسم ارقام انجیر منطقه گلوگاه میباشد که با حفاظت از این منبع ژرمپلاسم غنی میتوان از آن در اجرای برنامه های بهنژادی بهره برد.

انجیر، صفات فیتوشیمیایی، صفات ریخت شناختی، فنل کل، آنتی اکسیدان، مواد جامد محلول، وزن میوه