علی دریابیگی زند - گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
آذر واعظی هیر - گروه طراحی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

زمینه و هدف: ایستگاه های انتقال پسماند به عنوان یک عنصر میانی در جمع آوری و حمل و انتقال پسماند به محل دفع نهایی فعالیت می کنند. ایستگاه ها به موازات مزیت هایی همچون کاهش هزینه های حمل و نقل، اثرات مخرب زیست محیطی همچون آلودگی هوا، صدا و آب دارند. ارزیابی اثرات محیطی از راه حل های مفید در کاهش اثرات محیطی ایستگاه ها است. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات زیست محیطی گزینه های مختلف تعریف شده برای ایستگاه های انتقال پسماند تهران است. روش بررسی: تحقیق به روش توصیفی– تحلیلی برای ارزیابی ایستگاه های انتقال پسماند شهر تهران با روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع مبتنی بر بازدیدهای میدانی و جمع آوری اطلاعات از منابع مختلف انجام گرفت و ضمن بررسی ادامه روش فعلی فعالیت ایستگاه ها سه گزینه دیگر (انتقال در فضای باز و با پوشش فضای سبز و انتقال در فضای سرپوشیده و بدون فضای سبز و با احداث فضای سبز در محوطه ایستگاه) نیز بررسی شد. سپس با استفاده از مدل پایداری میزان پایداری گزینه ها مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: براساس نتایج به دست آمده گزینه چهارم (تخلیه و بارگیری پسماند در فضای سرپوشیده و همراه با احداث فضای سبز در ایستگاه انتقال پساند) با کسب بیشترین امتیاز (079 / 0) به لحاظ پایداری و همچنین برخورداری از کمترین اثرات مخرب زیست محیطی به عنوان اولویت اول برای احداث ایستگاه های انتقال است. این درحالی است که وضعیت زیست محیطی کنونی ایستگاه های انتقال پسماند شهر تهران (گزینه اول) با کسب کمترین امتیاز (213 / 0 -) به لحاظ پایداری و دارای بیشترین اثرات مخرب زیست محیطی به عنوان اولویت آخر برای احداث ایستگاه های انتقال است. نتیجه گیری: استفاده توامان از ماتریس ارزیابی اثرات سریع و مدل پایداری می تواند یک روش نویدبخش و قابل اطمینان جهت ارزیابی و بهبود عملکرد ایستگاه های انتقال پسماند باشد.

ارزیابی اثرات زیست محیطی، ایستگاه انتقال پسماند، ماتریس ارزیابی ، مدل پایداری