مهدی نادی - دانشجوی دکتری گروه آبیاری دانشگاه تهران
جواد بذرافشان - عضو هیئت علمی گروه آبیاری دانشگاه تهران
کامبیز پورطهماسی - عضو هیئت علمی گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ دانشگاه تهران
فاطمه نجفی هرسینی - دانشجوی دکتری چوب و کاغذ دانشگاه تهران

در این مقاله، همبستگی بین چند شاخص اقلیمی با پهنای دوایر سالانه درختان بلوط مازو در منطقه جوانرود استان کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. داده های اقلیمی مورد استفاده در این مطالعه از ایستگاه های هواشناسی منطقه (دما، بارندگی و شاخص بارندگی استاندارد (SPI)) و شبکه جهانی نقاط (دما، بارندگی و شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI)) مربوط به سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده در قاره های آسیا، اروپا، آفریقا و اقیانوسیه گردآوری شد. نتایج بر مبنای داده های ایستگاهی نشان داد که در همه ماه های سال تاثیر دمای هوا بر رشد درختان منطقه منفی است. تاثیر دمای حداکثر بر پهنای حلقه های درخت در مقایسه با دمای حداقل بسیار معنادارتر بود که این نشان دهنده غلبه تاثیر تنش گرما بر تنش یخبندان در رشد درختان این منطقه است. دما و بارش چند ماه قبل و چند ماه بعد از شروع رشد بیشترین تاثیر را بر رشد درختان داشته ولی دمای ماه شروع فصل رشد تاثیر معنی داری بر رشد درختان ندارد. در مورد SPI، بیشترین همبستگی ها با عرض حلقه های درخت، در پنجره های زمانی 5 تا 8 ماه به ترتیب با ماه های پایانی جون تا آگوست بدست آمد. بر مبنای داده های بارندگی شبکه جهانی نقاط مشخص شد که همبستگی معناداری بین عرض حلقه های درختان منطقه با داده های بارندگی در برخی مناطق جهان وجود دارد. همچنین، مشخص شد که محدوده های همبستگی معنادار (در مجاور منطقه مطالعاتی) به خوبی با مسیرهای نفوذ توده های سودانی و مدیترانه ای از غرب کشور و توده های باران زای وارده از شمال شرق کشور مطابقت دارد.

عرض حلقه درخت, بلوط, شاخص های اقلیمی, شبکه جهانی نقاط, کرمانشاه