زهرا نیکخواه فرخانی - استادیار گروه مدیریت بازرگانی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بجنورد
مرضیه ملامحمدزمانی - پژوهشگر مدیریت، گروه مدیریت بازرگانی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بجنورد
سکینه نعمتی داغیان - پژوهشگر مدیریت، گروه مدیریت بازرگانی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بجنورد

توسعه ی بخش بوم گردشگری در کشور ایران سابقه طولانی ندارد. این صنعت پر درآمد در راه بالندگی و دست یابی به مزیت رقابتی توام با حفظ منابع پایدار راه طولانی را درپیش داشته و چالشهای متعددی پیش رو دارد. دراین پژوهش با در نظر گرفتن صنعت بوم گردشگری کشور به عنوان میدان پژوهشی، مجموعه ای از عوامل کلیدی موفقیت در صنعت بوم گردشگری بر مبنای زنجیره ی ارزش پورتر (Porter, 1985) با توجه به ادبیات پیشین بسط داده شده و سپس با بهره گیری از روش تاپسیسTOPSSIS اقدام به رتبه بندی عوامل کلیدی موفقیت در این صنعت گردید. نتیجه این پژوهش بیانگر آن بود که 21 عامل کلیدی موفقیت را می توان برای صنعت بوم گردشگری ایران درنظر گرفت که قابل تقسیم بندی به دو بعد فعالیتهای محوری و فعالیتهای حمایتی می باشند. نتایج بیان گر ان بود که عوامل؛کنترل روند تقاضای بازار،مدیریت حجم فعالیتها و سفرها و ارتقای ادراک گردشگران از مصرف سبز بالاترین رتبه را بعد فعالیتهای حمایتی به خود اختصاص داده و در بخش فعالیتهای محوری ظرفیت تلفیق ویژگی های شهرها و روستاهای مجاور، ظرفیت حفظ دارایی های فرهنگی، ظرفیت توسعه محصولات فرهنگی محلی از بالاترین ظرفیت برخوردار می باشند.بدیهی است نتایج حاصل از این پژوهش می تواند تاثیر ابزار مناسبی برای بهره گیری گسترده از پتانسیل صنعت بوم گردشگری در ایران باشد

صنعت بوم گردشگری در ایران، زنجیره ی ارزش، مزیت رقابتی، TOPSSIS