شعیب آب خرابات - کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه تربیت مدرس
صابر آب خرابات - دبیر آموزش پرورش اسلام آباد غرب

جوامع بشری پس از انقلاب سبز که شیوه کشاورزی را دگرگون ساخت اقدام به تغییر گسترده پوشش گیاهی مناطق مختلف کره زمین نمودند. این دگرگونی باعث به زیر کشت بردن هرچه بیشتر دشتها و مراتع و از میان بردن پوشش گیاهی بومی منطقه و استفاده از سموم گردید. در این میان گیاهان بومی مناطق که قدرت سازگاری و تحمل بیشتری با شرایط محیطی داشتند جای خود را به گیاهان زراعی و اصلاح شده که تحمل شرایط سخت و نوسانات آب و هوایی را ندارند، دادند. در گذشته اگر آب و هوای چنین منطقه ای با تغییر و نوساناتی روبرو می شد، گیاهان بومی قدرت سازگاری با محیط را داشته، قسمت عمده پوشش گیاهی از میان می رفت، اما تعداد اندکی از جامعه گیاهی تا حدودی امکان رشد برایش فراهم و بطور محدودی از زنجیره دوم عذایی اکوسیستم ها ی خود(گیاهخواران) در چنین شرایط بحرانی می توانستند حمایت کنند. اما امروزه در چنین مناطقی علاوه بر انیکه پوشش گیاهی تغییر و یا نابود گشته است، چنانچه منطقه با بحران طبیعی از جمله تغییرات و نوسانات آب و هوایی یا سرمازدگی روبرو شود، گونه های گیاهی جایگزین شده در برخی موارد بطور کامل نابود شده و فشاری هرچه بیشتر بر گیاهخواران و در نهایت کل زیست بوم وارد می شود که می تواند منجر به نابودی بسیاری از گونه جانداران در این مناطق شود. در امامه این پژوهش به بررسی نقش و ویژگیهای گیاهان بومی و شیوه کشاورزی سنتی که از گونه های مقاوم و سازگار با شرایط محیطی استفاده می کرده است و گیاهان زراعی که اصلاح ژنتیک شده، سازگاری و مقاومت کمتری دارند پرداخته، هم چنین تنش های واره به زیست بومهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است .

دانش سنتی، کشاورزی سنتی، محیط زیست، اکوسیستم، تغییر اقلیم