امیرحمزه زینالی - دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی و عضو مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
محمدباقر مقدسی - استادیار دانشگاه بجنورد

از افزایش نقش و جایگاه بزه دیده در فرایند کیفری به عنوان یکی از نتایج ظهور و گسترش بزه دیده شناسی حمایتی یاد می شود. مطالعه جلوه های حضور بزه دیده در فرایند کیفری نظام های مختلف نشان می دهد که میزان تاثیر اندیشه های حمایت از بزه دیده بر نظام های کیفری متفاوت بوده است؛ به گونه ای که در نظام های کیفری رومی ژرمنی مانند آلمان و فرانسه، نقش بزه دیده در شروع و پیگیری تعقیب دعوای کیفری بیش از نظام های کیفری کامن لاست. هرچند در کامن لا، نقش بزه دیده در مرحله صدور حکم بیش از نظام رومی ژرمنی است. در نظام کیفری ایران (در قلمرو جرایم تعزیری) نیز همانند نظام کیفری آلمان و فرانسه حضور بزه دیده در مرحله شروع و پیگیری تعقیب کیفری چشمگیر است، حال آنکه در مرحله صدور حکم نقش کم رنگ تری دارد. این پژوهش با رویکرد تطبیقی، نقش و جایگاه بزه دیده را در شروع، پیگیری تعقیب کیفری و مرحله صدور حکم بررسی می کند.  

بزه دیده, شکایت کیفری, تعقیب دعوی, مرحله صدور حکم, فرایند کیفری