سونا حسین آوا
داود جوادی مجدد
منصوره کشاورزی
محمد رمضانی ملک رودی

این تحقیق به منظور شناسایی خصوصیات والدین و نتاج حاصل از تلاقی ارقام خارجی و بومی فندق انجام گردید. دو رقم والد پدری گردویی و گرچه و ارقام "فرتیل، پشمینه، رسمی، روند، شصتک، نگرت و پاییزه " بعنوان والد مادری با عملکرد و کیفیت خوب، انتخاب شدند. نتاج ‮‭14‬ ترکیب تلاقی با استفاده از ‮‭10‬ صفت شامل رشد رویشی، طول و قطر شاخه یکساله، طول و عرض برگ، طول دمبرگ، طول میانگره، کلروفیل کل و کلروفیل‭a ‬و ‭b ‬ارزیابی شدند. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی داری را بین نمونه ها از نظر کلیه صفات مورد بررسی نشان داد. در این آزمایش کمترین فاصله میانگره مربوط به نتاج فرتیلاگرجه و رسمیاگرجه بودند. بیشترین طول شاخه یکساله مربوط به ارقام پدری گردویی، گرجه و نتاج رسمیاگردویی بود. میزان کلروفیل کل و کلروفیل‭a ‬و ‭b ‬والدین از هیبریدها بیشتر بود و در بین هیبریدها، رسمیاگردویی دارای بیشترین میزان کلروفیل ‭a ‬و ‭b ‬بود. تجزیه کلاستر ، والدین و نتاج را به چهار گروه اصلی تقسیم نمود.در مراحل دوم 9 رقم دانهال های آزاد گرده افشانی از نظر رشد رویشی بررسی شدند که هیبریدها 5 % و آزاد گرده افشانها 1 % معنی دار بودند .در ایستگاه تحقیقات آستارا نتایج بررسی خصوصیات رویشی دانهال های ژنوتیپ های مورد مطالعه نشان داد که دانهال های حاصل از هیبرید و ژنوتیپ های اولیه از نظر خصوصیات رویشی با هم در سطح %5 معنی دار بودند. واژهای کلیدی: فندق، نتاج، ، گرده افشانی، والدینی و هیبریداسیون