محمدجواد زارع - دانشجوی دکتر ی اکولوژی گیاهان زراعی
امیر قلاوند - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
فرهاد رجالی - موسسه تحقیقات آب و خاک
محمد زمانیان - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

امروزه بدلیل استفاده نامناسب از آفت کش ها، کودها ی شیمیایی و د یگر ز یست کش ها، کرمهای خاکی به طور جدی در اکوسیستم های طبیعی و تقریبٌا به طور کامل در اکوسیستم های کشاورزی حذف شد ه اند. مصرف بی روی ه کود های شیمیایی، مد یریت نادرست خاک، افزا یش فرسا یش خاک از جمله عوام مهم در جمعیت کر م های خاکی در (Stockdill, اکوسیستمها به شمار می آید. اثرات مفید فعالیت کرم های خاکی بر رشد گیاهان به خصوص گیاهان مرتعی و در سیستم های تولید گیاهان زراعی (Edwards and Bater, 1992; Scheu, 1982 ( 2004 ) مورد تایید عمومی است . ازاثرات کرم های خاکی بهبود ساختمان خاک (Shipitalo and Protz, ( 1988, افزا یش خلل و فرج خاک ،(Binet et al 1997 ) افزایش رشد فلور و فون خاک (Clapperton et al., ،( 2001 ) , و بهبود شرا یط ش یمیایی و فیزیک ی خاک (Baker1999 است. کرم ها ی خاکی به خاطر تولید ترکیبات فیتوهورمون موجب افزایش فعالیت میکرو ارگانیسم های خاک از جمله )قارچ های میکوریزامی گردند می گردند .(Azcon et al., 1987; Yu et al. ( 2005 کرم های خاکی با تولید مواد هوموکی (humic) رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد(Hu et al., ( 1998 قارچ های میکوریزا باتشکیل هیف سبب ایجاد رابطه بین . سیستم ریشه گیاهی می گردد و از این طریق قادر به انتقال عناصر غذایی به داخل گیاه م ی گردد (Newman,( 1988 اما , این فرایند تحت تاثیر فعالیت کرم های خاکی قرار می گیرد (Tuffen et al.( 2002 کرم های خاکی ممکن است اسپورهای ., قارچ میکوریزا را مورد تغذیه قرار دهد و سبب انتقال و تجمع این اسپور ها در نزد یکی ریشه گیاه گردد (Tuffen et al.2002 . میزان کودهای شیمیایی و آفت کش ها از عوامل دیگر شکل گیری همزیستی میکوریزایی است.