محمد زرین بال
بهمن پاسبان اسلام
اژدر میلانی
حسن مسلمی

خشکی از مهمترین عوامل محدود کننده توسعه کشت محصولات زراعی و باغی در کشور بوده و جلوگیری از اتلاف آب اهمیت بسزایی دارد. در این تحقیق اثرکم آبیاری روی درختان چهار رقم تجاری بادام شامل آذر، سهند، فرانیس و A‮‭200‬ روی پایه بذری و پایه رویشی ‭GF‬‮‭677‬ مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارهای کم آبیاری شامل 8/،‮‭6 0‬/،‮‭0/4 0‬ و ‮‭0/2‬ عمق آبیاری به تبخیر تجمعی از تشتک کلاس ‭A ‬در طول فصل رشد بود. نتایج نشان داد درختانی که بیشترین میزان آب را دریافت کردند، بیشترین مقادیر ارتفاع نهال، مساحت مقطع تنه، تعداد و طول میانگره ، طول رشد سال، تعداد برگ روی شاخه، سطح برگ، مقدار آب نسبی برگ، شاخص کلروفیل برگ و وزن ویژه برگ را دارا بوده ولی دمای برگ کمتری داشتند. همچنین درختانی که کمترین میزان آب را دریافت کرده بودند، بیشترین مقادیر دمای برگ و پایداری دمای برگ را دارا بودند. مقادیر آب مصرفی ‮‭0/8‬ و ‮‭0/6‬ عمق آبیاری به تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر از نظر شاخص های رشدی و فیزیولوژیکی درختان بادام تفاوت چندانی با یکدیگر نشان ندادند. درختان بادام رقم سهند از نظر شاخص های رشدی و فیزیولوژیکی بیشترین مقادیر را به خود اختصاص داده و ارقام آذر، A‮‭200‬ و فرانیس در رتبه های بعدی قرار گرفتند. درختان رقم سهند در تیمار کمترین مقدار آبیاری از نظر شاخص های رشدی وضعیت مطلوب تری نشان داده و پس از آن به ترتیب ارقام A‮‭200‬، آذر و فرانیس در رتبه های بعدی قرار گرفتند. درختان رقم سهند روی پایه بذری بیشترین و درختان رقم فرانیس روی پایه رویشی ‭GF‬‮‭677‬ کمترین مقادیر ارتفاع نهال، محیط تنه، قطر تنه، مساحت مقطع تنه، طول میانگره ، طول رشد سال، سطح برگ و مقدار آب نسبی برگ را داشتند. در مجموع ارقام سهند و A‮‭200‬ نسبت به ارقام آذر و فرانیس و همچنین پایه بذری نسبت به پایه رویشی ‭GF‬‮‭677‬ در شرایط کمبود آب از نظر صفات مورد مطالعه وضعیت مطلوب تری داشتند. واژه های کلیدی: بادام، کم آبیاری تنظیم شده، تحمل به خشکی.