علی اصغر تقوایی ابریشمی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان

تخریب منابع تجدید شونده ، توسعه مناطق بیابانی و سطوح ک ویری، نابسامانی محیط زیست، خسارات ناشی از سیلابها، رشد سریع جمعیت بویژه در کشورهای در حال توسعه و نیاز روزافزون به مواد غذایی از عمده عواملی هستند که بهر ه وری بهینه از منابع طبیعی تجدید شونده بخصوص عنصر حیاتی آب را اجتناب ناپذیر ساخته است .در مناطق خشک و ن یمه خشک بعلت عدم مدیریت صحیح منابع طبیعی تجدید شونده، نه تنها بهره برداری بهینه از منابع آبی صورت نمی پذیرد بلکه این عامل حیات بخش بصورت یک بلیه طبیعی درآمده و سالیانه باعث خسارات جانی و مالی زیادی می گردد، در حالی که م ی توان با اتخاذ راهبردهای کارآمد و با صر ف هزینه های پایین و کمترین زیانهای زیست محیطی برای دست یابی به اهداف چند منظوره از سیلابها که سهم بالای از هرز آبهای قابل دسترسی می باشد، استفاده نمود . یکی از کارآمدترین روشها که مانع ورود آبهای روان به خارج مرزها می شود و از نظر زمانی هم امکان ذخیره س یلابها تولید شده در غیر فصل نیاز آبی را مهیا می سازد، اجرای پروژه های مهار سیلابها با رعایت اصول فنی و زیست محیطی می باشد. بسته به شرایط توپوگرافی ، بافت خاک ، کیفیت فیزیکی و شیمیایی سیلاب و هدف از ن?? بهره برداری ، روشهای بهره برداری فرق می کند .بطور کلی روشهای مختلف بهره برداری از سیلاب را می توان به ای صورت خلاصه نمود: 1 پخش سیلاب ، 2 هدایت سیلاب بر روی نهرچه های کنتوری و یا تراسها، 3 بندسارها، 4 خوشاب ها و 5 تغذیه مصنوعی . در متن مقاله به صورت مختصر هر یک از این روشها معرفی می شوند

روشهای بهره وری از سیلاب ، احیائ قنوات ،پتانسیل آبهای زیرزمینی