اقبال محمدی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان
مجید صوفی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

انجام تحقیقات کاربردی برای کنترل و تثبیت خندقها نیاز به اطلاعات پایه درباره ویژگیهای مورفولوژیک خندق هادراقلیم های مختلف دارد. با هدف شناسایی و طبقه بندی مورفو کلیماتیک خندق ها، اقلیم های عمده به روش دومارتن گسترده تعیین و با مشاهدات صحرایی وتفسیرعکسهای هوائی، موقعیت جغرافیایی خندق های هر منطقه درهراقلیم انتخاب گردید. سپس موقعیت مکانی، شکل پلان عمومی خندق، پروفیل طولی و عرضی و شکل مقطع خندق های معرف اندازه گیری و نقشه برداری شد. از مقاطع سر خندق وفاصله 25 و 50 و 75 در صد طول خندق نمونه خاک برداشت و آزمایش و آنالیز گردید. در نهایت پراکنش جغرافیایی خندقهای استان کردستان با استفاده از سامانهGISبر روی نقشه 1:250000 مشخص و اولویتهای تحقیقاتی پیشنهاد شد. براساس نقشه پراکنش خندقها در مقیاس 1:250000 حدود 10 درصد از سطح حوزه های آبخیزاستان کردستان معادل 282000 هکتاردارای فرسایش خندقی می باشد. خندقهای معرف با مساحت بالای 500 هکتار درروستاهای: کلوچه بیجار- نیاز و شیدا دهگلان (منطقه 1 وروستاهای تازه آباد شترمل کامیاران (منطقه 2) از اهمیت ویژه ای برخوردارند که در اقالیم نیمه خشک فرا سرد ونیمه مرطوب فرا سرد و اغلب بر روی اراضی زراعی و مناطق کم شیب و سازندهای زمین شناسی سنندج سیرجان و زاگرس واقع شده اند. فرسایش خندقی بر اراضی کشاورزی، جاده های بین شهری و روستایی و پلها خسارت زیادی وارد نموده اند. باتوجه به پارامتر سطح و غیره خندقها در طبقه متوسط قرار گرفته اند. بافت خاک خندقهای معرف اغلب لومی و بندرت کلی لوم و سندی لوم هستند.براساس جدول تجزیه واریانس و آزمون داده ها نشان داد که اختلاف میانگین داده ها در تمام پارمترهای مورد بررسی در خندقهای معرف هردومنطقه غیر از درصد مواد آلی در سطح 95 درصد معنی دار می باشد. تجزیه کلاستر نشان داد بین پارامترهای مورد ارزیابی خندق های هر اقلیم با اطمینان 98 درصد رابطه کاملا معنی دار می باشد و می توان اظهار داشت که اقلیم و خاک هر منطقه در ایجاد و توسعه فرسایش خندقی نقش زیادی دارند

خندق یا آبکند- مورفو کلیماتیک- طبقه بندی خندق-استان کردستان