غزاله ریاحی عالم - کارشناسی ارشد مهندسی IT دانشگاه شیراز
بهزاد نوروزی چگینی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران
سوژا میثاقی - کارشناسی ارشد مهندسی IT دانشگاه شیراز

زندگی پیچیده امروزی، هر لحظه در حال نو شدن است و خلاقیت و نوآوری استمرار زندگی فعال است. انسان برای خلق نشاط و پویایی در زندگی نیازمند نوآوری و ابتکار است. جامعه انسانی برای زنده ماندن و گریز از مرگ و ایستایی به تحول و نوآوری نیاز دارد. طبیعی است که در دنیای شتابنده و پر تغییر امروز، حل مسائل نو، راه حل ها و ایده های نو می طلبد. بسیاری چنین می‌پندارند که خلافیت، خصوصیت ذاتی برخی افراد است که با این توانایی متولد می‌شوند، درحالی که واقعیت خلاف این ادعاست و می‌توان خلاقیت را با کاربرد اصول و تکنیکهای معینی ، با ایجاد طرز فکرهای جدید، با اجتناب از عادات و عواملی که مانع بروز این استعداد می شود و با کاربرد مداوم آن پرورش داد. اما درعین حال عواملی نیز وجود دارند که مانع خلاقیت می‌ گردند و شناخت عوامل بازدارنده و تضعیف کننده و مقابله با آنان در عصر حاضر از الزامات جوامع امروزی است. موانع خلاقیت را می توان به گروههای مختلفی تقسیم نمود که عمده موانع خلافیت عبارتند از موانع محیطی شامل موانع اجتماعی، موانع تاریخی و مذهبی ، موانع اقتصادی، سیاست ها، قوانین و مقررات و موانع سازمانی تقسیم می گردند.از دیگر موانع خلافیت می توان به موانع شخصی اشاره کرد. لازم به ذکراست توسعه خلاقیت و نوآوری در جامعه مستلزم عدم وجود و یا تضعیف عوامل یاد شده می باشد. چنان چه افراد از ویژگی های لازم خلاقیت برخوردار باشند، اما عوامل بازدارنده می توانند به مرور خلاقیت اشخاص را از بین ببرند. در این مقاله سعی شده است به تفصیل به هر یک از عوامل بازدارنده پرداخته شود و راهکارهای مقابله و تضعیف آنان مورد بررسی قرار گیرد.

خلاقیت، عوامل بازدارنده خلاقیت، پرورش خلاقیت خلاقیت