باقر محمودی
صمد مبصر
علیرضا قائمی
محسن بذرافشان
پرویز مهدیخانی
مژده کاکوئی نژاد
محمد عبدالهیان
جمشید سلطانی
جواد محزونی
محمدهادی بخشنده
کریم کشاورز
علیرضا قراخانی

در این پژوهش عملکرد کمی و کیفی سه هیبرید جدید ‭SBSI‬‮‭031‬، ‭SBSI‬‮‭032‬و‭SBSI‬‮‭033‬ با ارقام شاهد استاندارد در شرایط مزرعه با آلودگی طبیعی به ریزومانیا و نماتد سیستی چغندر قند مقایسه شدند. مقایسه عملکرد در قالب یک آزمایش نه رقمی و با چهار تکرار در دو سال (‮‭1391‬ و ‮‭1392‬) انجام شد. مناطق اجرای آزمایش شامل خوی (آلوده به نماتد سیستی)، شیراز و مشهد (آلوده به ریزومانیا) بودند. مقاومت ارقام به ریزومانیا و نماتدسیستی در شرایط گلخانه نیز بررسی شد. نتایج ارزیابی مقاومت به ریزومانیا در شرایط گلخانه نشان داد که ارقام پایولتا (شاهد مقاوم خارجی) و ‭SBSI‬‮‭032‬ کمترین آلودگی را داشتند. عکس العمل ارقام به نماتد سیستی در شرایط گلخانه نشان داد که رقم سانتا (شاهد مقاوم خارجی) با میانگین تعداد سیست ‮‭77.3‬ مقاومترین رقم و بعد از آن ارقام پایولتا و ‭SBSI‬‮‭031‬ به ترتیب با ‮‭33.10‬ و ‮‭83.20‬ سیست روی ریشه در مقامهای بعدی بودند. ارزیابی مقاومت به نماتد سیستی در شرایط مزرعه (خوی )نشان داد که نرخ تولید مثل در ارقام سانتا، پایولتا و ‭SBSI‬‮‭032‬ کمتر از دو و در رقم شاهد حساس (جلگه) بیش از شش بود. کمترین شدت آلودگی به ریزومانیا (شدت آلودگی 3 در مقیاس نه گانه 1 تا 9) در شرایط مزرعه (مشهد و شیراز) مربوط به ارقام پایولتا و ‭SBSI‬‮‭031‬ و بیشترین آن (شدت آلودگی ‮‭25.6‬) در شاهد حساس جلگه بود. تجزیه مرکب عملکرد شکر (سه منطقه و دو سال)نشان داد که ارقام پایولتا و ‭SBSI‬‮‭031‬ (به ترتیب با میانگین عملکرد شکر ‮‭79.9‬ و ‮‭13.9‬ تن در هکتار) در گروه برتر قرار دارند. واژه های کلیدی: مقاومت دوگانه، رقم مقاوم، عملکرد شکر، ‭BNYVV‬، ‭Heterodera