عقیل مرادمندجلالی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران
حمید جلیلوند - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران
ایرج عطایی گیگلو

پوشش جنگلی ( اجتماع درختان و درختچه ها و بوته ها ) بعد از مراتع طبیعی بکر مهم ترین ومؤثرترین عامل جلوگیری از فرسای ش های آبی، خاکی هستند . جنگل به کمک شاخ و برگ درختان از سرعت باد می کاهد و با ریشه گیاهان، خاک را حفظ کرده و مانع ایجاد فرسایش می شود . تجزیه لاشبرگ و بقایای گیاهی و تبدیل آن به هوموس، در نتیجه پخش و جذب این منبع غنی از ازت و عناصر غذایی در لایه های خاک از یک سو سبب چسبندگی بیشتر خاکدانه ها، افزایش مقاومت و پایداری آن در برابر عوامل فرسایش و از سوی دیگر باعث زیاد شدن ظرفیت نگهداری آب در خاک می شود که این عوامل، پدیده های بسیار مفید و از ویژگی های خاک های جنگلی است. ریشه گیاهان با مقاومت کششی بالا خلاف جهت برش خاک عمل کرده و باعث افزایش مقاومت به فرسایش خاک می گردند . این سیستم ریشه ای به شکل شبکه ای تنظیم کننده موجب حرکت آرام و جریان بهنجار آب های نفوذی به لایه های زیرین و جلوگیری از لغزیدگی طبقات رویی خاک و حرکت توده ای زمین در صورت وجود قشری سخت و غیر قابل نفوذ در لایه های میانی و زیرین خاک می شود . در مناطق جنگلی و نقاطی که نباتات مرتعی سطح خاک را پوشانیده اند عوامل فرسایش کمتر تاثیر می گذارند . در این مناطق، آبهای باران و برف توسط گیاهان در زمین نگه داری می شود . نباتات با حفظ آب و نفوذ دادن در خاک، مانع از جاری شدن آب در سطح زمین، در نتیجه مانع از فرسا یش خاک می گردند . پوشش گیاهی، خاک را در مقابل فرسایش بادی نیز حفظ می کند . یکی از شیوه های اصولی کنترل اراضی تحت فرسایش بادی احداث باد شکن است.

جنگل، فرسایش، باد شکن، آب نفوذی