محمدمهدی طهرانی
مهناز فیض الله زاده اردبیلی
شیدا طباخیان
مژگان یگانه
موسوی فضل

آلودگی خاک و آب با فلزات سنگین یکی از مشکلات زیست محیطی عمده در جوامع بشری است که علاوه بر کاهش عملکرد و کیفیت محصولات، پایداری تولیدات کشاورزی را با چالش جدی مواجه و سلامت افراد جامعه را به خطر می اندازد. کادمیوم از جمله فلزات سنگینی است که پس ورود به خاک در شکلهای مختلف شیمیایی تشکیل شده و در یک تعادل دینامیکی قرار می گیرد. تعیین شکلهای مختلف شیمیایی کادمیوم در خاک به منظور ارزیابی تحرک و اثرات ناسازگار کادمیوم در خاک بسیار مهم است. در این بررسی که بر روی ‮‭30‬ خاک آلوده به کادمیوم از شهرهای مختلف استان خوزستان انجام گرفت، شکل های شیمیایی فلز کادمیوم با استفاده از تکنیک عصاره گیری متوالی بوسیله روش پیشنهادی اسپوزیتیو مورد ارزیابی قرار گرفته و ارتباط شکل های شیمیایی مختلف با خصوصیات خاکهای منطقه و نیز تاثیر هر شکل شیمیایی در جذب گیاه گندم که یک محصول استراتژیک منطقه می باشد، مورد ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی عصاره گیری متوالی و تعیین شکل های کادمیوم در دو مرحله قبل و بعد از کشت گیاه گندم بصورت یک آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که تفاوت کادمیوم در مراحل قبل از کاشت و پس از برداشت در همه شکلهای مورد آزمایش اختلاف معنی داری دارد. میزان جذب کادمیوم توسط گیاه گندم همبستگی معنی داری در سطح %1 با شکل جذب سطحی شده کادمیوم در خاک نشان داد و با دیگر شکلهای کادمیوم همبستگی معنی داری از لحاظ آماری نشان نداد. کلمات کلیدی: آلودگی، خوزستان، شکل های شیمیایی، کادمیوم.