علیداد کرمی - پژوهنده مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
جانب اله نیازی - پژوهنده مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
هادی کشاورزی شیرازی - پژوهنده مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

تحقیقات انجام شده حاکی از تاثیرات مثبت پتاسیم بر عملکرد دانه، عوامل رشد، ثبات فلاغ های کلزا وغنی سازی دانه از عناصر غذایی بوده که اثرات فوق بسته به خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در مناطق مختلف متفاوت بوده است. رستتو و همکاران مشاهده کردند که کاربرد 40 کیلوگرم در هکتار پتاسیم تاثیر معنی داری بر عوامل رشد و عملکرد دانه نداشته، ولی باعث نگهداری غلافها در 147 و 154 روز پس از کشت گردید. در بررسی تاثیر سطوح پتاسیم و نحوه قرار دادن کود در خاک مشاهده گردید که عملکرد کلزا در زمانیکه کود K ، با خاک ترکیب شده یا به صورت نواری در کنار ردیف بذر قرار داده شده، یکسان بوده ولی جائیکه K به صورت نواری در کنار بذر قرار گرفته عملکرد بیشتر شده است (مالهی و همکاران، 1993(. پراساد و همکاران حداکثر عملکرد کلزا را با کاربرد 90 کیلوگرم K2O در هکتار بدست آوردند، در صورتیکه ماجومدار و همکاران حداکثر عملکرد دانه را با 40 کیلوگرم در هکتار، به صورت خاکدهی بدست آمورده و بیان کرده اند کاربرد 60 کیلوگرم در هکتار K20 در دو تقسیط نتوانسته عملکرد را افزایش دهد. موخررجی نیز با کاربرد 40 کیلوگرم در هکتار K20 در زمان کاشت، میزان روغن بذر و وزن ماده خشک را افزایش داد. همچنین k، شاخص سطح برگ را نسبت به شاهد در مرحله گلدهی و 20 روز پس از گلدهی افزایش داد ولی این تاثیر 40 روز پس از گلدهی به دلیل پیری برگ دیده نشد. گوو و لو نشان دادند که وزن خشک نباتات مختلف از جمله کلزا به طور معنی داری با مقدار K جذب شده به وسیله گیاهان همبستگی داشته و از کل پتاسیم جذب شده توسط گیاهان، صفر تا 7/21 درصد از پتاسیم تبادلی و بیش از 80 درصد آن از شکلهای غیر تبادلی تامین می شود. افزایش پتاسیم به میزانهای 75، 149 و 224 کیلوگرم در هکتار در سه محل، سبب افزایش معنی داری در عملکرد و میزان روغن بذر کلزا گردید، تیمار پتاسیم 224 کیلوگرم در هکتار، K باقیمانده خاک را افزایش داد ولی در جاهائیکه میزان k خاک بیش از 100 پی پی ام بود، افزایش معنی داری در عملکرد مشاده نشد. افزودن k، به خاکهایی با k پایین سبب افزایش جذب پتاسیم توسط گیاه گردید وضمنا تعداد دانه در غلاف را نیز افزایش داد. محققین در بررسی اثر متقابل عناصر غذایی بر روی پارامترهای عملکردی و جذب عناصر در کلزا، اثر متقال S و k را سینرژتیک ولی اثر متقابل SXMg و KXMg را آنتاکونیستی بیان کرده اند.