شهرزاد گلابکش - دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگیهای محیط زیست واحد علوم و تحقیقات خوزستا
سیدمحمدباقر نبوی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم وفنون دریایی خرمشهر
یداله نیک پور - عضو هیات علمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
ابراهیم رجب زاده قطرمی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

در حال حاضر آبزیان نقش قابل توجهی در تأمین غذای مردم جهان دارند و با شناسایی مطلوبیت و برتری غذایی این فرآورده ها بر دیگر مواد پروتئینی روز به روز بر مصرف آنها افزوده می شود. توسعه فعالیتهای صنعتی که دارای ترکیبات شیمیایی مخصوصاً عناصر سنگین، وارد اکوسیستمهای آبی گردد. جیوه به دلیل برخورداری از خاصیت تجمع پذیری و بزرگنمایی زیستی در بافتهای مختلف و عدم تجزبه پذیری و نیز مقاومت در برابر تغییرات بیولوژیک نقش تعیین کننده ای در سلامت جامعه داراست، این فلز پس از ورود به محیط، در چرخه حیات و به تدریج در بافتهای بدن مصرف کنندگانی مانند انسان، آبزیان و سایر موجودات ذخیره شده و از این راه موجب بروز بیماریهای حاد و مزمن و حتی ایجاد تغییرات ژنتیکی در آنها شوند، بنابراین با توجه به وجود صنایعی چون پتروشیمی در مجاورت اروندرود، و بنا به حضور خرچنگ (Sesarma boulengeri) به عنوان شاخص زیستی در محل مورد نظر، میزان غلظت جیوه و متیل جیوه در بافت نرم این گونه خرچنگ در اروند رود مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه ها(60 عدد) در دو فصل زمستان 87 و بهار 88 جمع آوری و پس از آماده سازی با دستگاه طیف سنج جذب اتمی آنالیز گردید. نتایج نشان داد بین میزان متیل جیوه و جیوه یک رابطه خطی مثبت وجود دارد در سطح معنی دار است که با افزایش میزان متیل جیوه، میزان جیوه نیز افزایش می یابد. بین دو فصل در بافت نرم، متیل جیوه در سطح تفاوت معنی دار نشان داد اما در مورد جیوه تفاوت معنی دار مشاهده نشد، همچنین بین ایستگاه ها در بافت نرم، متیل جیوه و جیوه در سطح تفاوت معنی داری نشان دادند، همچنین بین فصول و ایستگاه ها، در بافت نرم در سطح P£0/01 اختلاف معنی دار نشان داد، در مقایسه نتایج با میزان استاندارد جهانی و با استفاده از آزمون t میزان متیل جیوه و جیوه از حد استاندارد بیشتر بود.

جیوه، متیل جیوه، خرچنگ Sesarma boulengeri، بافت نرم، اروند رود