جمیله شیرعلی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز
سیروس جعفری - مدیر کل آموزش دانشگاه ملاثانی خوزستان
مصطفی چرم - عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی شهید چمران اهواز گروه خاکشناسی
حبیب اله نادیان - ریاست دانشکده کشاورزی دانشگاه ملاثانی خوزستان

در بخش اعظمی از خوزستان شرایط هیدرومورفی حاکم است. این محدودیت در اثر آب ماندگی موقت در لایه هایی ازخاک زیری به وجود می آید که به صورت منقوطه های رنگین و لکه های احیا در خاک مشاهده می شود. . اهداف این تحقیق تعیین میزان همبستگی بین مقادیر شوری و سطح آب زیرزمینی بر فرآیند های تکاملی خاک و اثر زه کش بر تشکیل رنگدانه ها در شرایط خاک های شور و غیر شور بوده است. در این تحقیق فرآیندهای تکاملی خاک به دو روش : 1- عصاره گیری آهن کل به روش سیترات- بی کربنات- دی تیونایت 2- عصاره گیری آهن نسبتا کریستالی با روش اکسالات آمونیوم اسیدی در منطقه دشت هوفل در استان خوزستان مطالعه شد. نسبت آهن با تیمار اکسالات به آهن کل(با تیمار دی تیونایت) در این خاک ها با توجه به شوری، سطح آب زیرزمینی، بالا و پایین رفتن سطح آب، بافت و ساختمان خاک، نوع کاربری اراضی، سیلاب گیر بودن یا عدم سیلاب گیر بودن اراضی و نوع کشت در خاک ها متفاوت می باشد. این نسبت در افق های دوم و سوم به دلیل بالا و پایین رفتن سطح آب زیرزمینی به طور مداوم افزایش می یابد و همین عامل باعث ایجاد رنگدانه ها بیشتر در این افق ها می شود. این نسبت در بعضی از پروفیل ها در افق چهارم نسبت به سایر افق ها بیشتر شده و سبب افزایش تکامل پروفیلی شده است. شوری درون افق ها در برخی از پروفیل ها سبب شده بود که میکروارگانیسم های موثر در فرآیند اکسیداسیون و احیا از بین رفته و آهن بیشتر به شکل سه ظرفیتی و رسوب باشد در نتیجه امکان احیای آهن و تبدیل آن به فرم های قابل تحرک در خاک وجود نداشته و تشکیل ماتل در خاک میسر نشده و یا به میزان کمی باشد. این بخش از خاک ها که سطح آب زیرزمینی بالاتری داشته و در برخی از سال ها و یا در طی زمان هایی از یکسال آبشویی در این اراضی رخ داده و سبب کاهش دوره ای شوری شده و این امر سبب لیجاد شرایط احیایی و تشکیل ماتل ها در برخی از قسمت های منطقه شده است.

تیمار، اکسید آهن، منقوطه های رنگین، اکسید و احیا