مینا شهابی - عضو هیات علمی گروه خاکشناسی دانشگاه مازندران - ساری
محمدعلی بهمنیار - عضو هیات علمی گروه خاکشناسی دانشگاه مازندران - ساری
مهدی قاجارسپانلو - عضو هیات علمی گروه خاکشناسی دانشگاه مازندران - ساری

قرار گرفتن مراکز صنعتی در مجاورت مراکز کشاورزی ضمن این که در برخی از موارد الزامی و اجتناب ناپذیر است اما در اغلب موارد پیدا کردن راه حل مناسب جهت از بین بردن ضایعات و فاضلاب ها با چشم انداز "سلامتی محیط زیست" غیر ممکن می شود. در شرایط موجود ساده ترین راه حل برای مشکل فاضلاب های کارخانجات صنعتی تخلیه آنها به درون جریانات سطحی دائمی می باشد. نظر به این که آب رودخانه ها یکی ازمنابع اصلی آبیاری اراضی کشاورزی خصوصا برنجزارها می باشد لذا مواد موجود در فاضلاب های تخلیه شده در جریانات سطحی به همراه آب رودخانه ها به اراضی کشاورزی منتقل و برای آبیاری مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف فاضلاب ها بر روی زمین های کشاورزی عموما موجب افزایش غلظت تعدادی از عناصر سنگین در لایه سطحی خاک می شود که برای پیشگیری از آلودگی خاک و محیط زیست می بایستی این روش آبیاری محدود شود (2). در بسیاری از مناطق دنیا خصوصا در مجاورت شهرها و مناطق صنعتی غلظت زیاد و غیر نرمال عناصر سنگین گزارش شده است. از بین عناصر مختلف موجود Cd, Cu, Hg, Ni, Pb, Zn به عنوان خطرناکترین عناصر در سیستم خاک شناخته شده و در نتیجه می بایستی توجه بیشتری به این عناصر بشود (3). هدف این تحقیق بررسی چگونگی همبستگی بین غلظت فلزات سنگین در آب آبیاری و مقدار شکل قابل جذب عناصر سنگین درخاک بوده است.