علی بیکمرادی - گروه مدیریت و اقتصاد بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
سکینه عبدالمالکی - گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
لیلی تاپاک - گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

مقدمه: درد از علایمی است که بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز از آن رنج می برند. ارایه مشاوره همراه  با پیگیری تلفنی پرستاری در بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن نظیر مولتیپل اسکلروزیس می تواند در کاهش علایم بیماری موثر باشد. لذا مطالعه ای با هدف تعیین تاثیر ارایه مشاوره و پیگیری تلفنی پرستاری بر میزان درد در بیماران مولتیپل اسکلروزیس انجام گردید. مواد و روش‌ها: کارآزمایی بالینی تصادفی سازی شده  بر روی ۷۰ بیمار مولتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به درمانگاه مولتیپل اسکلروز بیمارستان فرشچیان سینای همدان در سال۱۳۹۶ انجام گردید. مداخله به مدت دو ماه، در هفته اول (دو تماس در مورد برنامه دارویی)، در هفته دوم (دو تماس در مورد برنامه رژیم غذایی)، در هفته سوم (دو تماس در مورد برنامه ورزشی)، در هفته چهارم (دو تماس در مورد تاثیر استرس)، در چهار هفته دوم (چهار تماس هفتگی) به یادآوری و پیگیری رعایت مطالب گفته شده در چهار هفته اول انجام گرفت. بیماران قبل و در پایان مداخله مقیاس ارزیابی میزان درد را تکمیل گردید. این مطالعه با کد  IRCT۲۰۱۷۰۵۲۷۳۴۱۶۱N۱ در مرکز کارآزمایی بالینی ایران به ثیت رسید. یافته ها: میانگین نمرات شدت درد در گروه آزمون قبل و بعد از مشاوره همراه با پیگیری تلفنی پرستاری تفاوت آماری معنی داری داشت (۰/۰۰۱ =p). همچنین مقایسه میانگین شدت درد بیماران دو گروه بعد از مداخله تفاوت معنی دار نشان داد ( ۰/۰۰۱ p< ). ​نتیجه گیری: مشاوره همراه با پیگیری تلفنی پرستاری در کاهش شدت درد بیماران مولتیپل اسکلروزیس توصیه می شود.

Nursing telephone follow-up, Nursing telephone counseling, pain, multiple sclerosis, پیگیری تلفنی, مشاوره تلفنی, درد, مولتیپل اسکلروزیس