مهدیه شجاعی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر عج رفسنجان، رفسنجان، ایران
حمیدرضا روستا - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان، رفسنجان، ایران
محمودرضا روزبان - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران
حمیدرضا صوفی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر عج رفسنجان، رفسنجان، ایران

قلیایی بودن آب و خاک از مهم‌ترین فاکتورهای محیطی محدود‌کننده‌ی تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا ازجمله ایران است. از این رو به‌منظور ارزیابی تأثیر منابع نیتروژن بر غلظت عناصر غذایی اندام هوایی سیر در شرایط تنش قلیاییت، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور بی‌کربنات سدیم در سه سطح (0، 10 و 20 میلی‌مولار)، نوع منبع نیتروژن در سه سطح (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم و نیترات کلسیم با غلظت 5 میلی‌مولار) و دو ژنوتیپ سیر (سفید و بنفش) با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد منابع نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم اثر منفی بی‌کربنات را بر وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه کاهش داد. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش تنش قلیائیت غلظت نیتروژن و پتاسیم در هر دو ژنوتیپ سیر تغذیه‌شده با سولفات آمونیوم یا نیترات آمونیوم افزایش یافتند. غلظت کلسیم و منیزیم گیاهانی که با منابع سولفات آمونیوم و نیترات کلسیم تغذیه شده بودند با افزایش تنش قلیائیت در هر دو ژنوتیپ افزایش یافت. همچنین غلظت آهن اندام هوایی در هر دو ژنوتیپ سیر تحت تأثیر بی‌کربنات در هر سه منبع نیتروژن کاهش یافت. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این آزمایش استفاده از منابع سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم کارایی بهتری بر جذب و غلظت عناصر غذایی در اندام هوایی سیر و رشد بهتر این گیاه در شرایط تنش بی‌کربنات داشت.

بی‌کربنات سدیم, سیر, کمبود آهن, منابع نیتروژن, هیدروپونیک