اکرم بساک - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
فرزانه یوسف قنبری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

ادیسه‌ی هومر یکی از داستان‌های حماسی منظوم جهان است که از دیدگاه‌های مختلفی قابل نقد و بررسی می‌باشد. در رهگذر نقد ادبی، با بررسی روان‌شناسانه و کیمیاگرانه‌ی ادیسه، جنبه‌های مبهم و ناشناخته‌ی این اثر حماسی کشف و روشن خواهد شد. ادیسه هومر شرح داستان اولیس، قهرمان یونانی است که می‌خواهد از جنگ تروا به خانه و سرزمین خود بازگردد ولی و در راه بازگشت درگیر ماجراهای بسیاری می‌شود و خطرات و تجربیات متعددی را از سر می‌گذراند. ادیسه، سفر به ناخودآگاه روان اولیس و کشف محتویات و جنبه‌های پیدا و پنهان، آن است. ما در این پژوهش بر آنیم تا سفر اسرارآمیز و فرایند فردانیتِ اولیس قهرمان ادیسه را بر اساس تحلیل روان‌شناسانه‌ و کیمیاگرانه‌ی یونگ مورد بررسی قرار بدهیم. فرایند فردیّت زمانی رخ می‌دهد که در جریان رشد و تعالی شخصیّت، مرکز شخصیّت از خودآگاه به قسمتی میان خودآگاه و ناخودآگاه منتقل می-شود، و شخص سعی می‌کند از مجهولات زندگی معنوی خود پرده بردارد و زندگی را متعادل و پایدار سازد. بنابراین اولیس باید مسیری پر پیچ و خم و دشوار را طی کند و در این سفر اسرارآمیز، با کهن الگوهای ناخودآگاهش روبه‌رو شود و با آن‌ها آشنا شود. تا به هدف غایی و تمامیت دست یابد. از آن جایی که بین کهن‌الگوهای یونگ و تفکّر کیمیاگری رابطه‌ی نزدیکی وجود دارد شخصیت اولیس را می‌توان به کیمیاگری توصیف کرد که در پی فرایند فردیت بخش‌های پست و حقیر وجودش را به امری والاتر چون طلا می‌رساند، یعنی به وحدت اضدادِ وجود، که رسیدن به تمامیت و خود است.

Homer’s Odyssey, Yung, psychoanalytical criticism, Alchemy, individuation process, archetype., ادیسه هومر, یونگ, روان‌شناسی تحلیلی, کیمیاگری, فرایند فردیت, کهن‌الگوها.