عبدالکریم فانی حق - کارشناس ارشد دفتر برنامه ریزی منابع آب- تهران - شرکت مدیریت منابع آب ایر

پدیده ای که در سالهای اخیر در سطح بین المللی به طور جدی مورد توجه و بررسی متخصصین و دانشمندان هواشناسی واگر تغییرات اقلیم جهانی یک » آب شناسی قرار گرفته، مسئله تغییر اقلیم جهانی می باشد ، پرسش اساسی این است .« واقعیت باشد چه تمهیداتی جهت برخورد با این بحران اندیشید هایم نتایج حاصل از بررسی جامعی که در سطح بین المللی انجام پذیرفته، نشان می دهد که به دلیل روند افزایش دمای کره زمین تغییرات فاحشی در میزان بارش و تبخیر بوجود خواهد آمد و مناطق گرم و خشک با کاهش قابل توجه منابع آب رو به رو خواهند شد و فاصله و تداوم دوره های زمانی بین وقوع خشکسالیها و طغیانها کاهش خواهد یافت. وقوع سیل همه ساله در گوشه و کنار کشور باعث بروز خسارات جانی و مالی و گاه سوانح دردناکی م یشود، هرچند در پاره ای از رودخانه های کشور سدهای مخزنی در جهت کنترل سیلاب ها و بهر هگیری مفید از آب آنها ایجاد گردیده است لیکن به دلیل وسعت کشور و تنوع آب و هوایی این اقدامات کفایت امر را ننموده است. از طرف دیگر آنجه که بر پیچیدگی مسئله سیل و کنترل آن می افزاید و کارآیی مدلهای ریاضی پیش بینی سیل را کاهش می دهد تغییراتی است که در الگوهای بارش و سیل خیزی کشور در سالهای اخیر اتفاق افتاده است. علاوه بر این تواتر بیشتر خشکسالیها در سالهای اخیر صدمات جدی به بخش کشاورزی وارد نموده است.نتایج شان می دهد حدود50-40 درصد حجم آب سالیانه رودخانه های کشور بصورت سیلاب جاری می شود. هیدروگراف منحنی دبی کلاسه رودخانه های مختلف کشور برای سالهای تقریبأ کم آب نشان می دهد که دبی سیل هر رودخانه به نسبت 20 تا 50 برابر دبی متوسط سالانه رودخانه می باشد. بطور کلی در بیشتر حوزه های آبریز ، آمار دراز مدت دبی های حداکثر لحظهای درایستگاههای هیدرومتری روند افزایشی داشته و این مسئله بخصوص در بعضی از حوزه ها که با کاهش حجم رواناب افزایش دبیهای حداکثر لحظه ای به وقوع می پیوندند می تواند نمود بهتری از پدیده ورود به مرحله آب وهوائی خشک را نشان می دهد. در نهایت باید گفت در صورت تداوم تغییر آب و هوایی در کشور لازم است در منابع و مصارف در افق طرحها بازنگری بعمل آید

تغییر اقلیم، سیل، خشکسالی، دبی حداکثر لحظه ای