مرتضی اسمعیل نژاد - دانشیار آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
صادق کریمی - استادیار آب و هواشناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مصطفی خبازی - استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

مخاطرات طبیعی، بخشی از رفتار محیط است که در هر زمان و مکان احتمال رخداد آن وجود دارد. فراوانی، گستردگی و شدت این نوع مخاطرات در دهۀ اخیر افزایش یافته است. آگاهی از رفتار مخاطرات طبیعی و شناخت کانون های رخداد آنها برای برنامه ریزی محیطی و توسعه پایدار اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. استان خراسان جنوبی از جمله مکان­هایی است که دارای تنوع و فراوانی مخاطرات طبیعی است؛ بنابراین، واکاوی و پایش مخاطرات طبیعی در خراسان جنوبی هدف اصلی این پژوهش است که تاکنون به شکل جامع مورد مطالعه قرار نگرفته است. نخست مهمترین بلایای طبیعی استان از دیدگاه کارشناسان، تاریخچه و آمار رخداد فراوانی، شناسایی و سپس با استفاده از داده­های موجود، برای هر مخاطره پایگاه داده­ای در سطح استان ایجاد شد. لایه­های ورودی برای ارزیابی مخاطرات طبیعی استان شامل لایه کسری مخزن آب دشت­ها، سختی و شوری آّب، یخبندان، گرد و غبار، روزهای داغ، سیل، خشکسالی و لرزه­خیزی بوده است. در ادامه، با کمک نرم افزارهای آرک­جی­آی­اس 3/10 و متلب و با استفاده از تکنیک چند معیاره و مدل ترکیب خطی وزین به واکاوی و تحلیل مخاطرات طبیعی استان اقدام شد. نتایج پژوهش نشان داد که استان خراسان جنوبی در چهار طبقه خطر قرار دارد. بیش از 21941 کیلومتر مربع از مساحت این استان، در پهنۀ فوق بحرانی قرار دارد. نواحی جنوبی، غرب و قسمت­هایی از مرکز استان، بالاترین پتانسیل رخداد مخاطرات طبیعی را داراست

مخاطرات طبیعی, تحلیل فضایی, تکینک چند معیاره, پهنه‌بندی, خراسان جنوبی