رزا درگاهی
حسینعلی حکیمی
عصمت اسمعیل زاده

در سالهای اخیر مطالعات مربوط به تعیین آلاینده‫های آلی فرار در هوا، افزایش چشمگیری داشته است. بسیاری از ترکیبات آلی فرار از قیبل هیدروکربنهای آروماتیک تک حلقه‫ای، بصورت عوامل موثر در ایجاد برخی انواع سرطانها یا بعنوان ترکیبات دارای عوارض تحریک کنندگی عمل می‫کنند. این تحقیق بمنظور شناسایی و تعیین مقدار این نوع هیدروکربن‫ها در هوای سالن استخراج با حلال امور لیچینگ مجتمع مس سرچشمه و مقایسه نتایج با استانداردهای شغلی و زیست محیطی صورت گرفت. نمونه برداری از هوا توسط تیوپ‫های حاوی جاذب زغال فعال و پمپ‫های نمونه برداری فردی با دبی 200 میلی لیتر در دقیقه بمدت 8 ساعت انجام شد. نمونه‫ها از 5 محل آلوده و از هر محل 5 نمونه تحت شرایط مشابه تهیه شد. شناسایی گونه‫های آلی موجود در نمونه‫ها(آروماتیک تک حلقه‫ای) با استفاده از گازکروماتوگراف مجهز به طیف سنج جرمی انجام شد. اندازه گیری مقدار گونه های شناسایی شده با استفاده از روش استخراج فاز جامد- میکرواستخراج فاز جامد و کروماتوگرافی گازی، غلظت گونه‫های شناسایی شده در فضای سالن را زیر حد مجاز استاندارد نشان داد، و این یعنی حضور این گروه از ترکیبات خاص تحت غلظتهای موجود قاعدتا، نمی تواند تهدیدی جدی برای افراد باشد.

هیدروکربنهای آروماتیک، هوا، زغال فعال، کروماتوگرافی گازی، استخراج، حد مجاز