سید سعید هاشمی - عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی و دانشیار دانشگاه تهران
محمدرضا رضوانی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
سیاوش ایمنی قشلاق - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ر یزی روستایی دانشگاه تهران

هدف کلی توسعه، رشد و تعالی همه جانبه جوامع انسانی است، از این رو در فرایند برنامه ریزی برای دستیابی به توسعه، خصوصا توسعه پایدار توجه به مخاطرات (طبیعی، انسانی، زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و...) امری لازم و کاملا ضروری است. آسیب پذیری شدید نواحی روستایی در برابر سوانح طبیعی از یک سو، پایین بودن سطح آگاهی مردم روستایی و همچنین بالا بودن میزان ریسک و عدم حتمیت در فعالیت های روستایی از سوی دیگر از جمله عوامل دیگری هستند که توجه به مدیریت مخاطرات (مدیریت ریسک) را در برنامه ریزی های توسعه روستایی ضروری می سازد. زیرا بی توجهی به مخاطرات و عدم مدیریت صحیح آنها منجر به شکست برنامه های توسعه روستایی می گردد. مقاله حاضر به دلیل اهمیت این موضوع (مدیریت مخاطرات) در محیط های روستایی و لازمه توجه به آن در برنامه ریزی های روستایی نگاشته شده و نتایج حاصل از تحقیق نشانگر این است که، مقوله «مدیریت مخاطرات» در ایران (حتی در سطح آکادمیک) خصوصا در زمینه روستایی موضوع جدیدی است. به همین دلیل است که در بین منابع فارسی به جز معدودی ترجمه از مقالات و مطالب خارجی، منبع عمده دیگری (در شکل کتاب، تحقیق یا پایان نامه) که به طور اخص در مورد این موضوع نوشته شده باشد، موجود نیست. همچنین، علیرغم اهمیت موضوع مدیریت مخاطرات در جوامع روستایی، در برنامه ریزی های توسعه روستایی به این امر توجه لازم صورت نگرفته و حتی می توانیم بگوییم که توجه نشده است. در حالی که در اکثر کشورها مدیریت مخاطرات یک بخش مهم و اصلی در برنامه ریزیها محسوب می شود.

مخاطرات, مدیریت مخاطرات, برنامه ریزی توسعه روستایی